18 GROOTE FIGUREN
Goetz weer verklaart, dat het ״Speculum" heelemaal het belang niet bezit dat men er aan toeschrijft. Het is geen geschrift van broeder Leo.
Hier tegenover plaats ik het oordeel van Sabatier, uit zijn „Preface" op zijn „Spec. Perf."-uitgave: „II n'est peut-être pas un seul document du Moyen age oü 1'on sente une pareille intensité d'émotion. Celui-ci nous fait entendre les soupirs de Francois, ses gémisse-ments et nous fait voir 1'homme physique, en même temps qu'il nous fait pénétrer dans le cceur de 1'homme spiiituel. Les lettres et le Testament de Frangois ont trouvé leur vrai cadre. L'ceuvxe du maitre et celle du disciple se complètent, se correspondent et sont désor-mais inséparables".
Pater Lemmens publiceerde een veel beknopter ״Speculum". Hij gaf een ouderen tekst dan Sabatier.
Weer discussies, debatten, overrompelingen, vernuftspel; kruisvuur van tegenstrijdigheden rond de vraagstukken van het ״Speculum" en de ״Legende der Drie Genooten", waaronder vaak de historische geschied-vorsching bedoeld wierd.
Aan het eind der gevechten duikt Maurice Beau-freton weer op, streng van stem, en verdedigt de uitsluitend Celaniaansche traditie. Broeder Thomas verdient ons gansche vertrouwen.
IX
Ik vertaal, verkort en saamgetrokken, enkele argumenten van Beaufreton tegen Paul Sabatier.
Sabatier heeft tegen de autoriteit van Celano een argument naar voren gebracht, dat den geleerde vernietigend toescheen.
Als men de ״Legende II" van Thomas van Celano