Essay en critiek, Groote figuren

OVER FRANCISGUS VAN ASSISI 99

Wat zijn wij allen, kreupele dwergen, verminkte dienaartjes van een kapitalistisch caesarisme, naast zulk een waarachtig-goddehjke overgave aan het Eeuwige; ïlRcliSt zulk een humilitas, een ingetogenheid, zinnensoberheid en jubelenden ernst; naast zulk een volstrekt-immaterieele Godsliefde, die de Communistische levenshoogte der allereerste Christengemeente bereikte, gelijk deze uit ״Handelingen der Apostelen" ons verschijnt.

II

״Er faszt sein Leben als einen Dienst auf," beweert Heinrich Tilemann in zijn hoofdstuk: ״Die Eigenart des Eranciscus und seine geschichtliche Stellung" (p. 201, ״Studien zur Individualität des F. v. A.").

Hiervan gaat geen tittel of jota af!

Daarin spreekt de geheele habitus van den Arme van Assisi. Het Evangelie is voor hem inderdaad hét eenige levensbevel.

Tilemann verklaart, dat Franciscus' vroomheid door haar onwrikbaarheid en van alle bijredeneeringen losgemaakte onmiddellijkheid, die van Bernard van Clairveaux achter zich laat.

Voor Dr. Tilemann, den diepen historischen en psychologischen doorgronder van het Franciscus-karakter, is er eigenlijk niets nieuws in den Poverello. Geen nieuwe elementen blijken er in zijn vroomheid te ontdekken. Alleen de gaafheid en edele echtheid ervan heffen hem vér boven zijn tijd.

״Vielleicht kommt man der Wahrheit am nächsten, wenn man sagt: Die Frömmigkeit des Franziskus zeigt

uit. Ook het werk van Pater Luyckx in Band XXIII van ״Beitrage z. G. d. Phil, des Mittelalters", over Bonaventura^ ,,Erkenntnislehre", is voortreffelijke karakteristiek der 13e eeuwsche Scholastiek.

Zie ook het belangwekkende artikel van Jozef Muls! Sint Franciscus, de vader der moderne Italiaansche kunst, in Dietsche Warande en Belfort (Februari 1930).