Levensgang, tweede deel

6₇

aasje practisch verstand hebbe,... dan zulle ze ons niet tége-werke,... maar hèllepe, wat jij ?

Hein was weer wakker geworden uit z'n luister-gedroom. Na 't opjubelend kindergelach van mevrouw Bresser, was 'r stugge stilte blijven hangen in de gang, en sneller kon ie zich losmaken nu van z'n ontgoocheling. Zoo had ie Zeelt weer beter gehoord op 't end, die niets van z'n luister-afdwalingen gemerkt had. En Zeelt, de weeke goeiigheid van Hein nog niet begrijpend, was blij toen ie wat zei:

— Ik geloof datje in veel gelijk hebt, Zeelt,... ik heb de laatste tijd nogal veel geleze en veel nagedacht,... en 'k kom al verder en verder van 't praktisch anarchisme af te staan.

— Kerel, dat doet me plezier! — schreeuwde hoog-onvoorzichtig nü Zeelt, — niet om'n zieltje méér voor 't socialisme,... we komme 'r zónder jou ook . .. snap je ? ... maar elk arbeider die zich uit de strikke van die leer loswringt, is 'n leven gered ... geloof me nou kerel, ik heb heusch niet de pest an anarchiste als persone, ... de socialiste zijn als mènsche, zoo in hun doen en late soms geen haar beter of slechter dan zij ,. . je hebt bij hun soms nét 't zelfde ge-kliek en gekonkel en gedraai en gewurm als bij ons,... zie je, als mènsche,... maar als klasse staan ze hooger... wille ze gezonder en degelijker dinge... later worde ze zeker ook beter mensche ... Want bekijk jij de anarchiste als arbeiders,... dan zijn ze 'n vloek voor óns, die vechte tege 't kapitalisme... Zie je vent? ... je mot heusch niet met engeltjes-theorieë werrelce, of met toekomst-kijkies . .. laat ze dan maar naa Juffrou Blond gaan,.. . die werkt met 't ei,... maar je mot de mensche neme zooals ze zijn ... en dat is nog niet veel, bij geen van ons alle ... Late we nou adel van karakter, en gevoel voor dit, en gevoel voor dat, ... buite boord late, zie je, .. . en late we zoo nuchter mogelijk alles bekijke,.. . dan komme we vanzelf tot de overtuiging dat we de goeie weg hebbe,... al dat bekijk van één mensch en nog één mensch, ... en die z'n ziel, en dat z'n ziel,.. . dat is geen bliksem waard . .. nou nog niet... we motte over massa's heenkijke,... en niet stil blijve staan bij al die peuterige feitjes en daadjes van de een en van de ander... we motte groot gevoel voor elkaar hebbe, en niet al dat bekijk van één karakter. .. dat is rot... burgerlik in merg en been.

— Ik heb je nog nooit zoo opgewonde gezien als vanavend Zeelt,... maakt je je werk soms wat kregel ?... Wat je zegt is wel waar, en 'k heb 't zelf ook ingezien, maar toch geloof ik dat je de macht van al die enkele same onderschat,... tèn minste in ons land zeker... Kerel, ze zijn zoo taai, ze hebbe zoo'n gerekt leve, he?... en wat ze zegge is voor arbeiders zoo anlokkelik, zie je... zoo verblindend en geeft ze zoo'n steun, zie je... Zie je?... als je iemand die niet veel weet, z'n I k laat,... en zegt dat daar alles om draait, kerel dan is ie je zoo dankbaar, nie ?... en dan heeft ie zoo iets