De Jordaan, van Nes en Zeedijk

II

Waterverf... waterverf... alles... dun spoelsel! Geen gram over kleinigheden, want alles was kleinigheid. Een mensch moest als de wind ongezien verschijnen en ongezien gaan. Doe je mal... nou, zwarte peper maakt de borst los. Slapen, slapen, dommelen... hè... stil, en tóch je sigaar. God-nog-toe, wou iemand hém, Manus, iets nieuws van de wereld en de menschen vertellen? Hij had al wat bestaat in het donker gezien en God's schepselen van een kant bekeken zooals heel weinig stervelingen. Onder het breekijzer, onder het mes; tusschen menschbeesten. Hij zélf, van zijn misvorming zich bewust, miste hartstochtelijkheid voor alles. Hij wou geen vriend, geen vrouw, geen naaste. Je kóp helder ... rékenen... rékenen ... en geen vleugje voelen! Dat was zijn weet. Hij had ook geen begeerte naar geld. Wat hij wou... het was zijn bedaard baantje; en verder zijn schoor, op zijn tijd zijn bikkie en likkie. Dan konden ze veel van hem gedaan krijgen. Als ze hem maar niet lieten handelen. Alles kon hij aanzien en zwijgen als een slot. Juist omdat hij miste eerzucht en geld-begeeren en niet door hartstocht gekweld werd, bleef hij zoo godstergend bedaard, zoo kalm en onverstoorbaar; kon Manus alles bekijken en bemijmeren zonder belang voor zichzélf. Want och, hoe die boeven en schurken óm hem, nog brandden van ij delheid en nog loerden op vleierij... Dat was om je de stuipen te lachen! Een trotsche golf ging door hun woorden, als de fonkelende straal tusschen de veeren van een hanestaart. Hij en zijn flegma waren één. En dewijl hij niet meegrabbelde in de heete levensworsteling om genot en bezit, en alles, alles eigenlijk diep verachtelijk vond, had Manus Peet de wereld koeler bezien en de menschen in hun bedekte of wéggesmuigerde gemeenigheid tot op de ziel doorschouwd. Nooit luisterde hij naar wat men Manus zei, maar dadelijk tastte hij naar de diepere beweegredenen van het gezégde. Zoo antwoordde hij vaak heel onthutsend niét op

Schoor: eten.