Literatuur en kunst

HEIJERMANS׳ DIAMANTSTAD. 2 7

overeenkomst dikwijls gekonstateerd heeft, — maar de groote innige blague, te doen alsof al het scheppende werk van hem als socialist boven het algemeen literair gepruts verre uitstaat in moreelen zin vooral, 't voor te stellen alsof hij, 't mergelooze literatuurgedoe van dezen tijd be-fluimend, in zichzelf volkomen afgerekend heeft met die woord-sensitiviteit, die klankbeelding, die schilderachtigheidsdeskriptie, die mooidoenerij, die woordmaniakaliteit.

In werkelijkheid doet Heijermans precies als welk burgerlijk schrijver ook .... literatuurscheppen, literatuur en anders niets! Al is deze op het groot-menschelijke leven gebaseerd, dat haar innigst behoud moet zijn. Daarom is zijn voorgewende hooghartigheid, boven literatuur te staan, dwaze larie, ook al meent hij dat zijn levensobject, z'n kunst, diep doordrenkt is van proletarisch sentiment en socialistisch levensbesef. Wat daaruit geboren kan worden, — ik zeg volstrekt niet bij hem, wijl Heijermans geen sterk proletarisch voeler blijkt, — is alléén een superieurder, een machtiger kunst, een grootere .... literatuur! Een hoogere schoonheid van alle ontroeringen voor 't gansche menschdom.

Als ik nu zeg dat Heijermans' atmosfeervoelen