Geschreven Portretten

IOI

Er ontstaat eerste- tweede- derde- vierdeplans kleurgradatie, en toch moet iedere nuance in de verte, overeenstemmen met den totaal-toon, uitgaand van het eerste, vlakbije plan. Dit kunnen slechts heel weinig schilders zuiver doen; ge betrapt hen herhaaldelijk op toonvalsch-heid. Spoor geeft in enkele zijner vergezichten, vooral van den laatsten tijd, mooie uitdrukking aan het gevoel der kleurdistantie. Er zijn ook schilders, die door het werken met vlakke tinten en een wilde uitdrijving van lichteffect, meenen ruimte-indruk te kunnen suggereeren. Maar ze vergissen zich deerlijk. — Het geheim daarvan heeft de Japanner alleen. Zelfs Millet gaf het oneindige, het grootsche horizontspel van wijdheid en wolkenlucht meer uitdrukking door zijn teekening dan door zijn kleur. Soms suggereerde Van Gogh de ruimte magistraal, door onmiddellijke kleur-harmonie. — Spoor, met zijn vergezichten, durft althans de ruimte aan, en juist in zulk pogen voelen we des te meer hoe ontzaggelijk Hercules Segers, de voorganger van Rembrandt, is geweest in zijn geweldig werk, waardoorheen een breedheid en een vlucht gaan, heerlijk van ruimte-gevoel, ongekend in zijn eeuw.

Stilleven. — Een soort aanrecht, een groote kruik, een groen dovekolentestje, zoo maar geschilderd in het vlakke licht, brutaal-weg, zonder verfijnd arrangement van subtiele kleuren tegen elkaar in.—Steen, glas, glazuur, overal een greep naar stofuitdrukking, in de kleur ook