Kunstenaarsleven, tweede deel

274

met hem gebeuren mocht ; dat 't leven ééns plotseling op hem zou aanstormen met woeste vlagen van geweldige tragiek ; dat ie zich dan zou vereenzamen in een stil weemoeds-gevoel. Dan zou ie ook, in z'n eenzaamheid, heroïsch z'n trotsche smart dragen, van de menschen af, en toch in 't leven staan zonder 'n klacht te verkreunen. Dat leek hem toen van verre zoo bezien, 'n goddelijken weedom, 'n kruis, waartegen 'n bleek gedoomd gezicht krampte van pijn in versmoorde snikken. Dat leek hem van een schoone droefnis, ééns zóó geslagen te worden door 't leven, en zoo de smartdeiningen over de donkere en lichtende menschen-zee te zien branden in storm, te hooren loeien in angsten, dat ieder huiverde behalve de zóó hevig geteisterde. Dan zou alle bewogenheid en alle men-schelijke zwakte uit hem zijn; dan zou hij door den donkeren nacht de torenklokken hooren luien, en als geschrei van giganten zou 't zingen door de duisternis, in breeden val van klank-dreunen. En hij zou de stad zien stuiptrekken onder de hoog in de lucht uitzingende stemmen van de torens alom. Maar hij wou ook staan beluisteren de levensmuziek, 't gegons in de straten, 't klankzingen hoog in de lucht, en geen rilling van ontroering zou aan zijn eenzaamheidskracht iéts ontnemen. In z'n verstilde ziel, zoo geteisterd dat ze niet meer weenen kón, zou hij den rouw van al de lijdenden en smartelijk-ge-slagenen meevoelen. Z'n stem zou troost zijn, alleen troost, en hij zou zich geven zonder de kleinste bijbedoeling, en toch altijd met z'n ziel in de eenzaamheid zijn. Hij snakte toen naar 't schrikkelijk gebeuren van iets, dat hem zou brengen met één slag op dat plan van grootsch-onbewogen leven, waarin ie de afzondering kwam te voelen als een wijding van 't allerhoogste bestaan.

Als hij die stille ontroeringen kreeg en zijn verlangens allemaal zouden ijzig bleek uitgesidderd en gestorven zijn, dan eerst zou ie zich heelemaal aan z'n kunst kunnen geven. Want dan was ie boven al z'n passies uit, ook boven z'n werk. Dan zou 't snikken stillen in z'n gemartelde ziel. Zijn smart-kracht zou bovenmenschelijk worden. Er zou geen cynisme en geen