Studiën, eerste bundel

105

psychologische procédé, dat bij hem in aanduidingen en uitvoeringen van fijne details, volkomen parallel loopt met zijn natuur-, licht- en atmosfeer-beschrijving. Al zijn menschen worden zeer verfijnde stem-mings-prozaïsten. Deze enorme fout, dit zeer typeerend gebrek als objectiveerend kunstenaar kan men alleen vermoffelen als men een éven eigenaardige houding tegenover den novellist aanneemt, gelijk de novellist het tegenover óns doet. Zijn werk bekijken bijna uitsluitend als stemmingskunst, waarin alleen de ziel van den kunstenaar en zijn lyrische bewegingen tot uiting willen geraken. Doet men bij Aletrino dat niet onmiddellijk, dan volgt er een hopelooze verwarring, onderscheidt men geen enkel zielkundig motief meer op zichzelf, begrijpt men niets meer van zulke overgevoelige, voor klanken en kleuren hallucinant-gevoelige schepselen.

II.

Oók om compositie bekommert de heer Aletrino zich nooit. Hij schrijft zijn verhaal meestal van leed en droefnis, en atmosferiseert het. Van verhaalover-gangen als bij den epicus snapt hij niets. Een klein voorbeeld uit de schets Line. We komen aan een gedeelte met een zeker spannend verhaalhoogte-punt. We verlangen allen naar den gang der gebeurtenis. Hoewel hij niets handelend opvoert, voelen we toch een zekeren samenhang in 't verhaal-motief. Hij vertelt: ״Eens had zij gedacht een tijd lang terug te gaan naar haar dorpje in de bergen, wanneer er vacantie zou zijn en de studenten niet in de conditorei kwamen."

Zuivere verhaalgang, afwevend de geschiedenis van de in het ziekenhuis liggende vrouw. In den volgenden zin breekt hij plóts den verhaaltoon, gaat Aletrino