Studiën, eerste bundel

104

ze hun natuuraandoeningen, hun sentiment voor toon, licht en glans. Voor velen zal dit werk daarom al duldeloos-vervelend en uitgesponnen zijn. Geen tien regels verhaal of er volgen twintig regels beschrijving van geluid, van licht, van tint. Al zijn menschen correspondeeren met hun aandoeningen nog steeds op de eerste bloei-periode der nieuwe-Gidskunst, toen het impressionistische proza een uiterste verfijning verlangde van ieder zintuig en elke zintuigwerking. De menschen van de Aletrino'sche schepping voelen, zien en hooren in een uiterst-sensitivisme de geluiden en de kleuren, de tinten en de tonen van hetlevensge-beuren. Ze reageeren op iederen kleur- en lichtindruk; op ieder klankweefsel. Telkens wordt de zuivere ver-haalgang gebroken door uitstorting van atmosferische beschrijving van alles in ״om- en opstand" (lievelingswoordje van dr. A.) óm de menschen heen. Bovendien voelt ieder zijner schepselen precies zooals hij zelf. De natuur-poëtiek in het stemmingsproza van Aletrino is dadelijk te herkennen uit honderd soorten descriptie; het zeer eigenaardige óók van dit stem-mings-proza, dat het de subtiele gevoeligheid van geluid, klank, de fijne verwerking van kleur en toon ook op éénzelfde plan van beschrijving voortzet in de psychologie. Welnu, al de door Aletrino uitgebeelde menschen voelen precies zoo weemoedig als hij, precies zoo teeder en zoo innig en zóó fijn atmosferisch. Dus niet alleen het feit dat ze zeer gevoelig zijn voor atmosferisch schoon van licht- en tintwerkingen, maar dat ze precies zóó reageeren óp en voelen vóór die licht- en toonwerkingen, karakteriseert de subjectiviteit van Aletrino en zijn onmacht als objectiveerend, karakters-scheppend kunstenaar. Zelfs uit hun eigen leven verhalend, nemen ze de gansche manier van indrukken-beschrijving van dr. Aletrino over, het z.g.