Letterkundig leven, deel 1

UIT DE GIS. 69

gijntje trouwt met stervenden kapitein. Maar de groote Hein is een ironische guit! Blijft weg. Stuurt in zijn plaats herstelgeesten! Bogaert betert! Ramp. Zit opgescheept met getrouwd mormel van over de zestig. Wil zich doodschieten. Nichtje voelt wat. Scheiden zegt ze. Bogaert krijgt prop in keel van zooveel ontroering. Nou juist doorzetten. Houdt haar. Scheidt intiemer leven af van gezelligheidsomgang. Voelt zich beter dan ooit. Ziet hier, telegrammerig in — een beetje Brandt van Doornschen stijl, — maar nóg veel meer vertelegrammeerd, inhoud van Uit de Gis.

Amusant. Niet diep, niet groot, maar amusant. Wat voor literatuur hij er van gemaakt heeft? Goede ty-peerende schetsjes. En dan het lekker-goede, innig-losse karakter van Bogaert, den kapitein. Kostelijk! Bedorven is er niets in dat kringetje. Wel is alles te bruusk, te kort en daarom blijf t te veel het curieuse geval aangegaapt! Amusant is Heintje, en Ida vluchtig-fijn geschetst. En de deftige broeder, heel even gekiekt, maar niet onjuist en schimmig.

Soms lijkt u zijn proza wat te veel telegrafie van de ziel naar de hersenen. — ״Kunstproza" zou heer Erens zeggen, levert hij heelemaal niet, maar moet niet in iederen zin wè.t althans van des auteurs psychische ontroering gevoeld worden ? En ook die mist men wel in zijn corpulente zinnetjes, vooral waar iets beschrij-vends of plastisch gegeven wordt.

Maar het geheel is gemoedelijk van lieve mensche-lijkheid. Soms denkt ge wel, hoe is het toch mogelijk, dat Shelley's Epypschideon en zooiets beide kunst kan zijn. Groot lyrisch verbeeldingswerk en tafreeltjes-beelding van ordinair leven, bijna doodnuchtere kopie van een curieus geval. En toch zeg ik u, er is in alle goede kunst zekere psychische verwantschap. Als ergens in zoo een werk de menschelijke ontroering trilt en leeft, tot ons gekomen door de uitbeelding, dus door de schoonheid, dan is er geen verbazing meer noodig.