Letterkundig leven, deel 1

TECHNISCHE PROBLEMEN. 25

Gij vraagt mij hoe zulk een handleiding-schrijvend kunstenaar zal werken, als hij wil breken met sleur en conventie in academische les-geverij, zoo gehaat door de smachters naar lévende schoonheid. — Ik geloof, allereerst door vergelijkende voorbeelden en door de fijnste onderscheidingen. — Hij zal zijn luisterende menschen b.v. spreken over schoonheid, waarheid, over feitenkennis; over subjectief en objectief, over individualisme, symboliek, mystiek, idealisme, realisme, romantiek, naturalisme; over karakterontleding; over voorstelling, verbeelding, aandoening; over het treurspel, blijspel, alle soorten van romans en poëzie, over bouw, compositie van kunstwerken; over het wezen der stemming, stijl, beschrijving in de literatuur-kunst, over klankschoonheid, lyriek, epiek, dramatiek; over rhythme, rijm, strophen, plastiek, woordkunst, dialoog, enz. — Voor den verklaarder en lesgever-zelfschepper is het nu noodig dat hij zich ten uiterste inspant om te doen gevoelen en uitkomen wat een kunstenaar, door de daèd, van al de innerlijke geheimen dezer dingen weet, voelt, kent, ondergaat, en wat ze op zich zelve zijn. — Allerlei bekende handleidingen vertellen ons bijv. in eenige formuleerende zinnen wat dialoog is. Bespottelijk, waanwijs, dor.... en onwaar! Men kan niet zuiver theoretisch en psychisch laten uitkomen wat dialoog is als men er zelf geen vermag te schrijven. Versta mij wel: ik verlang niet dat een lesgever alles kan waarover hij leeraart, maar wel dat hij door zelfoefening de technische grondslagen van zeer nabij heeft doorschouwd. Ik eisch van den kunstenaar, die een handboek schrijft, dat hij ons alle soorten van dialogen laat verstaan, door de fijnste opmerkingen en aanduidingen, alleen te geven door iemand die zelf technisch ze beoefend heeft. Ik moet geen elkaar-nageschreven handboekenzinnen meer te verduwen krijgen, noch de doode, cerebrale en koel-verstandelijke paragraaftaai van