Letterkundig leven, deel 1

een bonte vt.ucht. 199

vorming zoo onoorspronkelijk als het maar kan. En lees eens Dooi-dans, wat een jammerlijke machteloosheid en hoe versuft ligt hier het symbool ״begraven" onder looden phrasen.

Bonn's eigenschappen als dichter leven het zuiverst nog in de verzen van enkele stemmingsweergevingen, en waar hij gezwoeg van proletariërs beeldt, of er zijn indruk van geeft. Zoo in Het Werk, De Russische Maaier. In De revolutie der Zwarte Zeevloot, is te veel bewuste vorm-fraayigheid toegepast. De toon is bol, theatraal doorgevoerd, en van een ophitserige gezwollenheid, die het wezenlijk-revolutionnaire sentiment er in juist verstikt. Het werd literatuur-revolutie-gevoel, gemaakte opwinding, geen losstroomen van dreigende opstandigheid. Ook in Werkeloosheid is rhetorische nagalm, maar in dat gedicht lijkt toch zeer levend gevoel verbruikt, is een stuwing, van het reëel-ontroerende uit, in het breed-aangevangen vers overgebracht. Ook in het zeer rhetorisch opgezette Treurt niet, is een menschelijkheid, die in het diep-bewogene en zelf-ondervondene, uitgangspunt kreeg. Eigenaardig dat Bonn het min of meer episch-dramatische genre, als in Ter zege, het slechtst afgaat. De mensch Bonn zal zeker den kiesrecht-eisch diep voelen als een allerdringendste noodzakelijkheid voor het volksheil; de dichter Bonn verschraalt de menschelijkheid van dit gevoel. Zijn dichterschap schiet zeer te kort bij wat hij verlangt te beelden als mensch. Dit nu maakt een gedicht als Meilied, ondanks den diepmenschelijken drang, tot een rijmelarij, tot een rhetorisch stemgalmen, een leeg-sentimenteel sociaal opwinderijtje. Ik zal niet ontledend te werk gaan, al geven „de zwoegers uit de zwarte mijnen", en de „voerders van snelle treinen", en de „stuur van 't schip in wijde zee", er alle gelegenheid voor.