Letterkundig leven, deel 1

174 opstellen.

dingen, waarheen hij juist de droefste bloemen van zijn smart bergt.

Er leeft, ge voelt het klaar, in dezen man iets van de goddelijke teederheid der zuivere bedelmonniken, zooals Franciscus die beroerde in alle schakeeringen. En treffend toch, dat karakter is niet alleen die zoete, weenende, dolende vroomheid, maar onderdrukt geheimen van menschelijke smart en zinnelijke opstandigheid. Er leeft ook in hem een broos-verfijnde droomer. Zelfs de felle en bijtende schamperheid en cynische wraakzuchtigheid van den verfijnd-aesthetische weet hij nauw te onderdrukken als hij meent de schoonheid door een middelmatige geschonden te zien.

Zijn critiek op Broedelet b.v. In dien oordeels-staat is hij ook het minst oorspronkelijk, het minst innig en diep. Waar hij bewondert daar lijkt hij gaaf en stroomt dat milde, menschelijk-mooie onafgebroken uit zijn psychische wezen. — Ik moet eerlijk bekennen dat van de allerjongste auteurs niet één in zijn schaduw kan staan, als stylist juist het minst. — Hij is zéér veel fijner, edeler, dieper en aristocratischer dan Goudsmit, breeder en veel zuiverder dan Canter, ironischer dan Steynen, veel rijker aan stijlvormen en gedachtenleven dan Van der Meer. Toch is zijn stijlmateriaal niet overal oorspronkelijk en gaaf.

Ik zal niet alle schrijvers noemen die zeer grooten invloed op zijn stijlvorming hebben, maar één dezer, Van Deyssel, spreekt soms al te luid mee. Niet slechts in den zinsopbouw, in de stylistische doorwerkingen der zinsdeelen, maar vooral in de saamkoppeling van woordreeksen en in de arabeskeachtige vervlechtingen der soort van beeldspraken, zou ik u ongeoorloofde overeenkomsten kunnen aantoonen. Hij plaatst den beoor-deelaar soms voor stijleffecten welke alleen ontstaan kunnen uit een half bewuste, half onbewuste vermenging van groote stijlmodellen, die zoo verrassend