Letterkundig leven, deel 1

iö2 willem bildekdijk.

streefden naar het hoogste, naar dat goddelijke, en óók niet bereikten. Maar ook zij wilden de zaligheid. Enddn te moeten zeggen, dat het niets, niets is, al dat gezang, dat geschrijf, dat geëmotioneer I Neen, de muzen zeiven maken ons d&n tot gladiatorische prozateurs, de gekrenkte, geschonden Muzen en wij zijn dienaren, gretig luisterend, naar wat zij ons inblazen, meer niet.

Om niets dus spijt! Maar toch zijn wij dankbaar, dat onze oogen klaarden. De roode mist van haat en verachting is weg. Nu zien wij toch dingen, dien wij vroeger nooit gezien hebben, schoon zij er evengoed waren.

Zoo zagen wij Bilderdijk, later dan goed was.... voor ons.

In het diepste binnenste van zijn innerlijk leven, in het diepste begeeren van zijn voelen en denken is Bilderdijk mijn tergendste antagonist. Wat hij bezingt zou ik nooit kunnen en willen bezingen. Wat hij haat, heb ik om beurten met koesterende warmte en dan weer met brandende genegenheid lief. En ook veel dingen, door hem vervloekt met den donder van zijn geweldig woord, zijn mij heilig.... En toch... en toch.... Bilderdijk noem ik een reus! Hij is door de jongeren miskend, grof miskend en beschimpt en dikwijls verdiende hij, om zijn ontzaglijke brein- en taaleigenschappen lof, minstens zooveel als Hugo. Vroeger heb ik dat niet gezien en ook niet kunnen zien, wijl mij heel het denken en voelen van dezen man zoo fel antipathiek was en nog is. Hij ergerde mij, met zijn orthodoxe, dwarse, boersche, harde, stroeve grimmigheid, zijn invectieven-bij eenpersenden, zéér onkieschen scheldenden geest. Vooral zijn gemis aan innige teederheid, zonder welke iedere uiting een koude kunstvaardigheid wordt, hield mij ontroeringloos tegenover Bilderdijk.

Maar toen ik mijn weerzin overwon, las ik met meerdere overgave. Mijn wrevel vergroeyde tot aan