Letterkundig leven, deel 1

de grondslagen eener nieuwe poeziË. II7

Een kunstwerk scheppen: het weergeven, het sty-leeren, het bewerken der schoonheid, der aandoening, der ontroering, — dat behoort tot den maarsten men-schelijken arbeid die bestaat, omdat het tegelijk verstandelijke- en gevoelsenergie eischt. — Dit ziet hij slechts in zéér enkelen bereikt. Het grootste deel der schrijvers is onmachtig, ploetert in middelmatigheid rond, bereikt niets, of hoogstens een vriendensuccesje voor een paar woorden.

״I/art pour 1'art" acht hij wel de ellendigste leus van de individualisten en vooral van Van Deyssel, den „kunstdandy" die deze leus wel het sterkst aan zijn „schandelijk onmenschelijk hart" heeft gedragen, voor wien alleen „het woord" bestond. Als hij nog zoeken wil naar de dragers van kunst en menschelijk-heid, gaat hij naar Zola, Jozef Israëls, De Russen, Steinlen, Querido, Brusse, Heijermans, enkele Duit-schers.

Ten slotte is dit een zeer dor resumé van enkele hoofdstukken uit het boek van Adema van Scheltema, waarin hij zoo fel, zoo hevig afrekent met al wat hij voor klein, onecht, opgeschroefd en verderfelijk houdt in de kunst. Hij behandelt nog uitvoerig de waardeleer, het historisch materialisme, het natuurlijk milieu, het kunstmatig milieu, het dialectisch materialisme, de theorie van het kenvermogen, de practijk van htt kenvermogen. Verder wijdt hij hoofdstukken aan de taal; de techniek (het vak, het rhythmus, de maat, het rijm). Ten slotte nog hoofdstukken over tooneel techniek, speeltechniek, verstechniek; en over den kunstenaar als twee-eenheid, (den lyricus), den kunstenaar als meer-eenheid (den dramaturg), en den kunstenaar als mensch.

Ik heb voor dit opstel slechts enkele beschouwingen over de literatuur van den dag mogen gebruiken. Men leze echter het gansche werk. — Al komtmen tegen