Letterkundig leven, deel 1

104 ACHTSTE BUNDEI״ VERZAMELDE OPSTELLEN.

oom Huet, waarop alleen de helroode bloem, het licht van vroegere revolutiedagen vangt?

Er werd in den bundel een ander deel van zijn wezen gelegd; ik bedoel de prozagedichten. Om de waarde van dit werk te laten zien, zou een bijzondere karakteristiek en veel ruimte noodig zijn. Er is zooveel moois en zooveel alleenstaande schoonheid in deze kindlevenschetsen. In de ״Wandeling" zijn pagina's van een allersubtielste woordvoeging, van een zeldzaam reine en plastische argeloosheid. Met deze schetsjes is veel gespot vooral om de langdradige uitbeeldingswijze. Maar men behoort dit werk op een bijzondere manier op zich te laten inwerken, om van de rustige schoonheid nu en dan te kunnen genieten. Neen, de machtig-geniale scheppingskracht van een groot, episch dramatisch werker bezit Van Deyssel nergens. Maar het wordt hier de vraag, of deze fijne levenszichten, die de verinnigde observaties als traliën van fonkelend goud voor je oogen doen blinken, niet juist door hun subtiele uitbeelding, een soortgelijke ontroering veroorzaken als de schok, dien men door iets dramatisch krijgt. In dit werk is de lyrische sensatie verdwenen, de groote beeldende verrukking weg, zijn de gouden koorts en het ijlen der ziel verwisseld voor een stille objektivatie der dingen. Maar in ieder dezer zinsreeksen voelt men de gevoels-insnij dingen van een zeer superieuren geest. Deze prozagedichten, die bedoelen te geven de argelooze psychologie van een kind, zijn, hoewel uitgewerkt door de ziel en de waarneming van een groot en zeer sensitief mensch, toch vér uitstaand boven de klodderige brutaliteit van een grof taalimpressionisme, dat zoo dikwijls beeldende armoe en stijlonzuiverheid verbergt achter van elkaar geleende uitingstruks. Zeker, de groot-dramatische schepping en de karakterteekening geven een veel hoogeren rang van kunst, staan ook omschenen in veel schooneren levensglans, maar in het klein-epische genre zijn deze prozagedichten soms van een verrassende subtiliteit en