Mijn zwerftochten door Jordaan en Donker Amsterdam

het gelezene begrijpen, doen zij in veel mindere mate. Het abstracte voorstellings-vermogen in werking zetten, zij zijn er niet toe in staat. De bioscoop biedt hun alles wat zij willen. Zij hoeven zich niet in afpijnigende verbeeldingen te vermeien, de film brengt hun een waarneembare werkelijkheid. De geest hoeft zich niet in te spannen, de zinnen zien. De allererbarmelijkste chromolitographietjes vinden zij mooi. Men kan eigenlijk niet zeggen dat hun smaak bedorven is, omdat er geen smaak bestaat. Eens werd mij in een Jordaansch gezin, een met allerlei walgelijke trucjes opgeschilderde foto vertoond, met kleurtjes bepronkt, om er wee van te worden. Ik schrok er een oogenblik van. Nooit en nimmer probeer ik in een Jordaansch gezin, dingen te bespreken die geheel buiten hun spheer liggen. Wel behandel ik gaarne nu en dan sociale problemen met de Jordaners. Doch ook dan is er geen sprake van evoluair doordenken. Menschen, die door den zwaren afmartelenden strijd om het bestaan en door levensverbittering geslagen, twee jaar terug nog Koningsgezind, in ieder geval geheel a-sociaal leefden, zijn nu plotseling heftige communisten, bolsjewieken of revolutionnairen geworden. Het is net als met de dorpen, die door een zonderlinge achterlijkheid en een grillige uitwisseling van technische verbruiksmiddelen, plot

45