Studiën, tweede bundel

10 STUDIËN

te klemmen. Gij aanziet het als een duistere bewalming van het goddelijke. Ge zoudt hem op zijn voetstappen niet willen nazetten, als zijn hoogere scheppings-natuur zich zoo gretig vermaagschappen kon met het lagere. Want als Bach, Palestrina en al de groote kerk-compo-nisten in de muziek het diviene zochten en ter uitdrukking vonden, en hun zielen zingend ontstraalden in het gebed; als zij, vèr boven het menschelijke uit, zich overgaven aan den Heer, in een louteren gloed van het gezuiverde verzonken; en als de meer wereldschen zich vooral in de streelende teederheid der klare, schitterende en speelsche, en streng-regelend gestelde stijlvormen uitleefden, toch altijd muziek muziek doen zijnd; en Beethoven haalde juist de toonkunst naar de, als een eeuwige zee, op en neer golvende menschelijkheid toe, — een geweldig maar onontgonnen terrein voor de klanken, de zoete, streelende, hoofsche, spelende, droom-begoochelende klanken, —..deed hij dan niet iets inferieurs aan zijn groote voorgangers? Zaagt ge Bach niet, met zijn koninklijken mantel als een nachtelijk azuurblauw uitgespreid gelijk een stille hemelvlam om zijn statige lendenen, over-fonkeld van het trillen der zilv'ren sterren? Zaagt ge Palestrina niet met onbekoeld gemoed de hemelpoort instevenen, gelokt door het speeltuig van Euterpe, die, al klanken sprenkelend,