Het reform-jodendom

der zedelijkheid bereiken en zijn Schepper zooveel mogelijk nabij komen. Men meent wel eens, dat het orthodoxe Jodendom met name zijn ceremonieele wet als doel beschouwt; dit is slechts in zooverre juist, als de vervulling der wet toont een zich willen onderwerpen aan, een aanvaarden van de leiding des Wereldscheppers, doch veelmeer is de Wet het middel, om den mensch steeds te herinneren aan zijn verheven roeping: te arbeiden aan de stichting en handhaving van het Godsrijk op aarde. Het orthodoxe Jodendom is niet tevreden met een gedachtelooze uitvoering der godsdienstige handelingen; niet de mechanisch verrichte daad, zoo heet het op ettelijke plaatsen in den Talmud, verhoogt den mensch: iedere godsdienstige daad is bedoeld als de materieele uiting van een verheffende gedachte; door het verrichten der zichtbare daad moet de mensch zich de onzienlijke gedachte, die daaraan ten grondslag ligt, bewust worden en dit zal hem nader brengen tot de Godheid en omgekeerd, wil hij de in hem levende gedachte steeds vasthouden, dan moet hij zich eraan gewennen, in de concrete handeling de abstracte idee vorm te geven. Geen daad zonder gedachte, geen gedachte zonder daad.

Israëls leer is uit veelzijdige factoren samengesteld; zij bevat elementen tot het opwekken van religieuse gevoelens; correctieven van heidensche godsdienstgebruiken, die oorspronkelijk uit zuiver religieus idee voortspruitend, in de heidensche godsdienstpraktijk in gruwelijke mensch- en godonteerende handelingen ontaard waren; voorschriften tot sterking der nationale eenheid, als draagster der hoogste religieuse waarheden; zij stelt regelen vast voor den opbouw van een gelukkig, sociaal leven; zij bevat wetten van hooge, gezonde ethica.

6. De eeuwigheid der leer. Het orthodoxe Jodendom beschouwt zijn leer als onveranderlijk en onvergankelijk. Evenals God, die haar gaf, immer dezelfde blijft, zoo draagt ook het Woord, dat Hij verkondigde,

12