Israël onder de volkeren

57

door zijn zoon R. Hai. Evenals zijn vader, was R. Hai een geleerd Talmudist, terwijl hij ook de dichtkunst beoefende. Hij trad op tegen het bijgeloof, dat in zijn tijd sterk heerschte en verdedigde het zuivere Jodendom met goed gevolg tegen de niet-Israelietische geestelijken. Wegens zijn groote kennis en edel karakter genoot hg de algemeeue achting. Men gaf hem den eerenaam: ״Vader Israels”.

Reeds bij het leven van deze beide groote mannen hadden de Joden veel te lijden van de Arabieren. Dit had tengevolge dat spoedig na den dood van R. Hai ook de school te Pumbaditha gesloten werd (1040). Zoo had Babylonië gaande-weg zijn beteekenis voor het Jodendom verloren: het exilarchaat bleef nog wel eenige eeuwen bestaan, maar had geen invloed meer naar buiten; de scholen te Sura en Pumbaditha waren gesloten; de post van Gaon bleef onvervuld. Maar God waakte over zijn volk. Reeds hadden zich in Europa vele Joodsche gemeenten gevormd, waar de studie der Thora onder leiding van geleerde mannen tot nieuwen bloei kwam.

De geschiedenis van het Europeesche Jodendom in de Middeleeuwen bepaalt zich hoofdzakelijk tot drie landen en wel Spanje, Frankrjjk en Duitschland. Wel bevonden zich ook elders in ons werelddeel Joodsche gemeenten, doch in deze drie staten kwam het Jodendom tot de hoogste ontwikkeling en stonden tal van geleerde mannen op, die door hun geschriften de leermeesters zijn geworden van hun tjjdgenooten en alle volgende geslachten in Israël.

In Frankrijk waren reeds sedert het begin der gewone jaartelling Joden gevestigd; zij beoefenden den landbouw en den handel en dienden ook in het leger. Veel is ons van de