Israël onder de volkeren

185

bestaan vonden en de handel in den nieuwen bolsjewistischen staat verboden was, vervielen de Joden tot onbeschrijfelijke armoede en ontbering. Bovendien was het bolsjewistisch bestuur — zooals ook vroeger de revolutiemannen in Frankrijk — den godsdienst vijandig gezind, zoodat de Russische Joden van het eene onheil in het andere waren vervallen en bij alle stoffelijke ellende voor hen ook nog een tijdperk van gewetensdwang en geloofsvervolging aanbrak.

Rumenlë. De Joden in Rumenië kwamen door den oorlog in een bijzonder moeilijken toestand. In Rumenië werden, zooals wij hebben gezien, de Joden beschouwd als vreemde-lingen, die de burgerrechten niet konden verkrijgen. Toen Rumenië aan den oorlog ging deelnemen (1916) kreeg het de taak, de aan Rumenië grenzende landstreken, die Oostenrijk-Hongarije zich vroeger had toegeëigend, van dat land los te scheuren. Deze zouden dan bij Rumenië worden gevoegd. De Joden van die landstreken genoten echter het volle Oosten-rijksch-Hongaarsche burgerrecht en door hun inlijving bij Rumenië liepen zij gevaar, ook tot vreemdelingen te worden gestempeld. Niettemin hebben ook de Rumeensche Joden trouw hun vaderlandschen plicht vervuld.

De Balfourverklarlng. Weinige maanden na het uitbreken van den oorlog, in November 1914, besloot Turkije als bond-genoot van Duitschland aan den krijg deel te nemen. Voor de Joden was dit van bijzonder belang, daar de uitslag van den oorlog nu ook voor het lot van het Turksche rijk beslissend zou zijn. En tot het Turksche rijk behoorde ook Palestina, het oude Joodsche land, dat sinds het optreden van Pinsker en Herzl (zie blz. 175 vlg.) in het middelpunt van veler belang-stelling stond. Zou de droom van Herzl, een woonplaats voor het Joodsche volk in Palestina, door de aansluiting van Turkije bij de Duitsche coalitie grooter kans op verwezenlijking hebben gekregen? Bij een overwinning van Duitschland kon men het