Israël onder de volkeren

129

R. Jonathan Eybeschütz de nadeelige gevolgen. R. Jonathan, een uitstekend geleerde, was reeds in verscheidene gemeenten als rabbijn werkzaam geweest, toen hij op 60-jarigen leeftijd als zoodanig te Altona, Hamburg en Wandsbeck ^J) benoemd werd (1750). Te Altona woonde destjjds een zoon van Cha-cham Tsewi, R. Jacob Emden ²) genaamd. Deze, een groot geleerde en schrijver van een verklaring op het Gebedenboek, was een vurig tegenstander van al, wat naar Kabbala zweemde. Eybeschütz evenwel was, zonder in dweperij te vervallen, een ijverig beoefenaar der Kabbala. Nn meende Emden, dat in de geschriften van Eybeschütz Kabbalistische dweperijen voorkwamen. Deze ontkende dit ten sterkste, doch Emden wilde zich niet laten overtuigen. Hierdoor ontstond een hartstochtelijke strijd, die jaren lang duurde en die vooral van den kant van Emden niet altijd even ridderlijk gevoerd werd. Hij ging zelfs zoo ver, zijn tegenstander bij de regeering van ketterij te beschuldigen. Het was een jammerlijke ont-goocheling voor den edelen Eybeschütz, die met groote vreugde het rabbinaat der drie gemeenten aanvaard had en wiens levensgeluk nu door dezen bitteren strijd zoo treurig vergald werd. Hij mocht echter de voldoening smaken, dat bijna alle rabbijnen zijn zjjde kozen en hjj geheel in eere hersteld werd. R. Jonathan overleed in 1764; twaalf jaren later daalde R. Jacob Emden ten grave.

De Frankisten. Sabbattai’s verderfelijke invloed deed zich nog jaren na zijn dood gelden. Ongeveer 1760 trad in Galicië een ellendige bedrieger op, Jacob Frank genaamd, die beweerde, dat de geest van Sabbattai in hem gevaren was; hij verzamelde een grooten aanhang om zich heen,

!) Deze drie gemeenten (/ךן/ן^) benoemden gewoonlijk te zamen een rabbijn.

*) Daar hij eenigen tijd als rabbijn te Emden gefungeerd had, had hjj dezen naam aangenomen.

' Staal, Geschiedenis der Joden

9