Israël onder de volkeren

126

verkeerde het Jodendom weder in buitengewone opwinding door het optreden van een voorgewenden Messias, Sabbattai Tsewi genaamd.

Sabbattai Tsewi (1626—1676). Geboren te Smyrna, een middelpunt van Joodsche geleerdheid, bad Sabbattai reeds vroeg gelegenheid, met de Joodsche wetenschappen kennis te maken. De moeilijke Talmudstudie kon hem evenwel niet behagen; meer bekoorde hem de Kabbala met haar schoone droom-beelden. Sabbattai had dan ook een echt dweepzieken aard; als kind reeds zonderde hij zich van zijn makkers af en zat het liefst op eenzame plaatsen te droomen en luchtkasteelen te bouwen. Op twee en twintigjarigen leeftijd trad hij voor het eerst in zijn geboortestad als Messias op en verkondigde, dat hij de Joden uit de macht der Christenen en Mohamme-danen zou verlossen. Hierop spraken de rabbijnen den ban uit over den gevaarlijken dweper, doch dit verminderde zijn invloed niet. Hij doorreisde het geheele Oosten en wist door zijn woorden en daden de menigte geheel te betooveren. Zijn zendelingen zorgden, dat zjjn naam door gansch Europa verbreid werd. In 1666, zoo beweerden zjj, zou de verlossing plaats hebben. Groot was de opwinding, die zich nu van de Joodsche wereld meester maakte; sommigen toonden hun vreugde over het verwachte Messiasrjjk door uitgelaten zang en dans, anderen brachten dagen achtereen in vasten en bidden door, om zich op den grooten dag voor te bereiden en velen maakten zich gereed, om onder Sabbattai’s leiding naar het Heilige Land te trekken. In Smyrna, waar vroeger de ban over Sabbattai uitgesproken was, werd hg weder met gejuich ingehaald en in Amsterdam verschenen gebedenboeken met Sabbattai’s beeltenis op het titelblad. Vooral de Portu-geesche Joden te Amsterdam hielden zich van Sabbattai’s zending overtuigd. Deze leefde intusschen als een vorst en ontving dagelijks talrqke bezoekers, die kwamen om den