Israël onder de volkeren

110

Talmudische uiteenzetting te kunnen volgen. Ook bloeide de Joodsche dichtkunst weder op; o.a. leefde in dien tijd R. Salomo Alkabetz, de dichter van het Sabbatlied Lecho doudi.

De familie Abrabanel. Gedurende de eerste helft der 16^de eeuw hadden de Joden in Italië het over ’t algemeen vrij goed. De talrijke ballingen, die uit Spanje naar Italië uitweken, werden gastvrij opgenomen en om hun geleerdheid hoog geacht. Onder hen bevond zich ook Don Izak Abrabanel, die door den koning van Napels tot minister benoemd werd. Zijn zoon, Samuel Abrabanel, verkreeg later het ambt van schatmeester bij den onderkoning van Napels en Samuels gade, Benvenida, werd met de opvoeding van de dochter des onderkonings belast.

Hebreeuwsche taalmeesters. Bij de beschaafde Christenen ontwaakte toenmaals de lust, om den Bijbel in het Hebreeuwsch te kunnen lezen. Hiertoe stelden zij zich in verbinding met Joodsche geleerden; vooral de taalkundige Elia Levita had veel leerlingen onder de Christenen te Rome. Een van hen was de kardinaal EgidiodiViterbo, op wiens aansporing hij verscheidene Hebreeuwsche leerboeken vervaardigde. Deze boeken werden in het Latijn vertaald en veel gebruikt door de Christenen, die Hebreeuwsch wilden leeren. Later verhuisde Levita naar Venetië, waar hij een betrekking verkreeg aan de Hebreeuwsche drukkerjj van Bomberg. Ook de geleerde Obadja di Sforno had veel Christen leerlingen. Sforno heeft zich bekend gemaakt door een schoone verklaring op den Pentateuch.

Teleurgestelde verwachtingen. Het bittere lijden, waar-onder de Joden in de meeste landen en de marranen op het Pyreneescheschiereiland gebuktgingen, deed hen vurig verlangen naar de komst van den Messias, die hen uit alle ellende zou