103
jaar een Christelijke predikatie aanhooren. Doch hoe meer de Joden onderdrukt werden, des te inniger hechtten zjj zich aan het geloof der vaderen; de Synagoge bleef hun vereeni-gingspunt en de Talmudstudie hun troost.
XLVIII. Verdrijving der Joden van het Pyreneesche Schiereiland.De Inquisitie. Zoo hadden dus alle pogingen, om de Joden en marranen voor het Katholicisme te winnen, schipbreuk geleden en moest de Kerk naar andere dwangmiddelen omzien, om aan dien hardnekkigen tegenstand voorgoed een einde te maken. En zij vond nieuwe maatregelen uit, die in wreedheid en gruwelijkheid alle vorige verre overtroffen. Voor haar plannen vond zij een krachtigen steun in koning Ferdinand van Arragon, die, evenals zijn gemalin Isabella van Castilië, tot de getrouwste aanhangers der Katholieke Kerk behoorde. Er werd een lichaam, de Inquisitie, ingesteld, dat o.a. tot taak had, te onderzoeken, of de marranen niet in het geheim het Jodendom aanhingen. In 1483 benoemde de paus Thomas de Torquemada tot hoofd der Inquisitie. Hiermede begon voor alle niet-Katholieken een t\jd van schrikwekkende ellende. Torquemada richtte in alle steden van Spanje inquisitierechtbanken op en alle Spaansche burgers kregen bevel, de marranen, die zij van ontrouw aan de Kerk verdachten, aan te geven. Den Joden werd streng verboden, den marranen eenige hulp te verleenen.
Weldra vulden zich nu de gevangenissen met duizenden Joden en marranen. De nietigste verdenking was voldoende, om de ongelukkigen naar den kerker te voeren; wie bekende, werd naar den brandstapel gesleept, om daar zijn leven te eindigen; wie niet bekende, werd door ontzettende folteringen op de pijnbank zoo lang gemarteld, tot hij ten slotte een bekentenis aflegde. Ontelbaar is het aantal slachtoffers, dat