Israël onder de volkeren

99

in Weenen, Frankfort en Worms doodden de Joden zichzelf. Tot Brussel zelfs sloeg de volkswoede over; hier werden alle Joodsche inwoners door de straten gesleurd en daarna vermoord. Slechts enkele gemeenten bleven van de algemeene ramp verschoond; zoo die te Regensburg, waar de burgers de Joden tegen het gepeupel verdedigden. Overigens werden de Joden uit vele steden voor korteren of langeren tijd verbannen.

Het Ohetto. Weldra gevoelden de Duitsche vorsten spijt, dat zij de Joden hadden verdreven; nu misten zij immers de zware belastingen, die zij gewoon waren, den Joden af te persen. Het duurde dan ook niet lang, of verscheidene steden stelden weer haar poorten voor de Joden open. Van het verlof, om zich te vestigen, maakten vele der ongelukkige verbannenen gebruik; zij mochten zich echter niet te midden der overige bewoners nederzetten; men wees hun bijzondere stadsgedeelten, ghetto’s genaamd, tot verblijf aan, waar zij, dicht opeengepakt, allen bij elkander moesten wonen. Ook werden alle middelen van bestaan voor hen afgesloten; groothandel mochten zij niet drijven, tot openbare ambten werden zij niet toegelaten, landbouw mochten zij niet beoefenen. Van een ellendigen handel in snuisterijen en kramerijen zouden de Joden voortaan leven en ook veroorloofde de regeering hun, tegen onmatig hooge rente geld uit te leenen. Dit geschiedde evenwel niet, om de Joden gemakkelijk en spoedig rijkdommen te doen verwerven, doch om hun hooge belastingen te kunnen opleggen of hen later van het nemen van woekerwinst te kunnen beschuldigen en dan te dooden of te verdrijven; uit vrees zouden de Joden dan weer grootere geldsommen aanbieden. Het geld, dat de Joden verdienden, wist de Staat hun altijd wel weer te ontrooven. Hoe gemakkelijk hadden de Joden in deze ellende niet tot ondeugd en misdaad kunnen vervallen! Doch gelukkig was dit niet het geval. Met eerbied en trots mogen wij nederzien op onze voorvaderen uit het Ghetto,