De Lafaard

40

anders dan de toepassing, de volledige toepassing van de leus van „Majestat”: Unsre Zeit steht im Zeichen des Verkehrs.

De stempel van het verkeer werd op dezen tijd gedrukt. ’t Genie van voorgangers of leiders, zoo het er al was, werd overbodig geacht, juist omdat men er niet te voren op kon rekenen. Dit was de oorlog van het vooruit bepaalde en het vooruit berekende. Andere volken waren geniaal geweest in kunsten, godsdienst, wetenschap, wijsheid of ambacht, het Germaansche volk zou ditmaal geniaal zijn in de methodiek; het zou de verbaasde wereld het genie van de middelmatigheid toonen.

Er was, als eerste wachtwoord voor alle gewichtige posten, Schiller’s Selbstlos und treu uitgegeven. Het was geen frase; het woord van den dichter werd tot levende waarheid. Iedere Duitsche soldaat, iedere Duitsche man, iedere Duitsche vrouw moest selbstlos, moest zonder zelf worden, opdat het communeele zelf van den Duitschen volkswil zich zou kunnen handhaven en tot wereldheerschappij komen.

De Husummers gingen naar Hamburg, de plaats, waar voor het eerst de Al-Duitsche leus geklonken had: Mein Fe ld ist die Welt en zij voelden zich allen, zooals eens de Romeinsche legionairs zich hadden gevoeld, toen zij vanuit Rome de Romaansche wereldheerschappij trachtten te vestigen.

Claus zat met negen anderen in een afdeeling derde klasse. De negen mannen waren allen ingestapt, alsot zij een plezierreis gingen maken, die ze te voren gezamenlijk reeds verscheidene malen hadden ondernomen. Ieder wist z’n plaats; de vier hoeken voor de ouderen of de gegradueerden, de middelste voor de jongsten. In een ondeelbaar oogenblik was alle bagage