Een droomer ter haringvangst

93

„Placaet ende Ordonnantie op ’t stuk van den Haring-vaert, ’t branden van de tonnen en ’t souten van den haringh, wesende seer groot”, waarmede het tijdperk der regeeringscontröle op de hoedanigheid van den haring, die in den handel werd gebracht, aanving. Men zocht aanvankelijk een waarborg voor de qualiteit van den visch alléén in die van het fust. De „brand” die in 1519 voor ’t eerst verplichtend werd gesteld, waarborgde aanvankelijk alléén de deugdelijkheid der tonnen.

De hoofdinhoud dezer haringwet is de volgende : „Elke ton haring, die ter markt komt, moet met twee merken gebrand zijn ; dat van den kuiper, die de ton heeft gemaakt, en dat van den schipper, bij wien aan boord zij gepakt is. In elke gemeente, welker bewoners de vangst uitoefenen, moeten keurmeesters worden aangesteld „omme den brand te regeeren”, doch deze keurmeesters keuren alleen het vat, niet zijn in-houd. Alléén nieuwe tonnen mogen gebruikt worden; het „ter haring voeren” van gebruikte is verboden. Den steden, die gesteld zijn op een bijzonder onder-scheidingsteeken van den haring door haar bewoners ontvangen, wordt bovendien een eigen stedelijk brandmerk gegeven, de „backbrand”.

Het plakaat van 1519 veroorlooft niet de haring te zouten met ander zout dan van den zoute gezoden (geraffineerd) of zout van goeden grauwen zelle, ook moerzout genaamd. Het gebruik van Lisbonsch zout was verboden.

In het plakaat wordt nauwkeurig beschreven, hoeveel zout voor elke ton gebruikt moest worden, geboden, dat het zout van goede hoedanigheid moest