Een droomer ter haringvangst

6

schemerlicht; aan middagzonnen, hoog brandend in diepe luchtkoepels; aan mystiek van besterde nachtgewelven. O, de wijdheid, de ruimte, de vrijheid van de zee, na zooveel maanden van bekrompen horizonten tusschen stadsmenschen en stadshuizen !

En hij was moe van eruditie, van begrippen, van de mechaniek der automatische vormen, van mondaine ijdelheid, van clownerie, aanstellerij, rethoriek, gevoels-virtuositeit en ziek bovenal van politiek en sociologie en het vernuft-spelletje van bierphilosofen.

Achter de vreugd grijnsde immer de ellende ; zijn droomen van zachtheid, teerheid en schoonheid bij menschen waren altijd afgestuit op een realiteit van knarsend sarcasme.

Zou hij ze daar op zee verwezenlijkt zien ? Op die pinkjes, dacht hem, leefden die primitieven van geest, de sterken en geharden van lichaam, de eenvoudigen van ziel, over wie de stroom des tijds heengegolfd was, zonder ze te beroeren, de tevredenen met loop en lot, onwetend van het bestaan van het roode spook, dat hij haatte omdat het zoo reëel hem scheen, waarvan hij voorzag dat het de bruid van de komende eeuw zou zijn, zooals het de boele was geweest van de nu verstervende.

Zijn wenschen groeiden tot fantasiën ; zijn fantasiën beitelde hij tot idealen. En als de Grieksche beeldhouwer, die eens verliefde op de buste die hij schiep, de beitelslagen -zacht en teer als reeksen van zoentjes, zoo hij, verliefder op zijn ideaal, te langer hij er aan formeerde. Maar zijn beelden ontvingen nooit levensgeest, het marmer bleef koud, hard en zielloos, — de werkelijkheid.