Opgedoken

Ria en Dave vertelden ons hoe het Margot verging op haar onderduikadres. Al in maart had Margot geklaagd, dat ze zich er heel erg ongelukkig voelde. In april en mei verbeterde die berichtgeving niet. Het bezwaarde ons te weten dat onze lieve vriendin zo eenzaam en ongelukkig was. In juni tenslotte hield ze het niet langer uit en had gevraagd of er een mogelijkheid bestond haar ergens anders onder te brengen.

Gelukkig kreeg Dave op dat moment de ingeving om de heer Van Har-tingsveldt te vragen of hij nog een derde onderduiker in huis zou willen nemen. Hij ging onmiddellijk accoord.

We waren ontzettend blij, toen hij ons zijn besluit kenbaar maakte. “Natuurlijk doe ik het alleen, als u het ermee eens bent”, voegde hij eraan toe.

“Ermee eens?”, antwoordden wij. “U heeft geen idee, hoe blij wij zijn om onze Margot weer bij ons te hebben.” En wij vertelden hem over onze bijzondere vriendschap.

In juli nam Dave haar mee en ze kreeg de kamer, waar wij overdag verbleven.

Mijn ‘twee’ vrouwen hielpen in het huishouden, waar ze maar konden. In onze vrije tijd zaten we met elkaar te praten. Soms kaartten we ook, we speelden vooral Rommé. Maar omdat de dames mij te langzaam vonden, mocht ik niet meer meedoen.

Verder zorgden ze goed voor me. ’s Middags gaven ze me allebei de helft van hun broodrantsoen. Per dag kregen wij drie sneetjes brood die nauwelijks groter waren dan een lucifersdoosje. Het was ontzettend weinig.

De levensmiddelen die wij in Amsterdam hadden gehamsterd en die wij samen met onze bagage naar het huis van de familie Van Hartingsveldt hadden gestuurd waren al lang op. We hadden ze als ‘welkomstcadeau’ gegeven om een goede indruk te maken. Dat was absoluut niet nodig geweest en ik betreurde het dat we alles in een keer hadden gegeven.

Door het huishoudelijk werk dat Ursel en Margot deden en door hun kaartspel, had ik veel vrije tijd. Ik las de krant of een boek, luisterde naar de radio of tekende mijn ontwerpen. In toenemende mate dacht ik aan vroeger. Mijn leven trok aan mij voorbij.

Het heden was verschrikkelijk, toekomst hadden we niet. En zo begon ik in het verleden te leven.