Opgedoken

De weken vlogen om. Op de ochtend van de tiende mei 1940 zetten we, zoals altijd, de radio aan. We schrokken hevig. Duitsland had Nederland aangevallen en steden gebombardeerd. Er werd melding gemaakt van grote schade en honderden doden.

Eén bericht in het bijzonder viel ons op: het Amerikaanse consulaat in Rotterdam was getroffen door een luchtaanval en afgebrand.

Het verlies was groter dan we aanvankelijk konden vermoeden. Na het ontbijt haalde ik de post uit de bus. Ik trof een brief aan van het Amerikaanse consulaat, waarin ons werd meegedeeld, dat onze visa klaar lagen. Niet te geloven! De redding was zo nabij geweest! Onze hoop op emigratie naar de Verenigde Staten was in een klap vervlogen. Nu stond ons leven weer op het spel.

Alle Duitsers in Nederland kregen huisarrest. Ik ging niet naar mijn werk, maar zat met Ursel naast de radio. Het regende nieuws: er werd voortdurend gewaarschuwd voor luchtaanvallen. Koningin Wilhelmina vluchtte naar Londen. De Duitse troepen drongen snel door tot het IJsselmeer. Op 14 mei bombardeerde de Duitse luchtmacht Rotterdam opnieuw. Grote delen van de stad, inclusief gebouwen van historisch belang, lagen aan puin.

De volgende dag meldden alle zenders de Nederlandse capitulatie. De Duitse bezetters legden een uitgaansverbod op. Om precies te zijn waren het er twee. Na 10 uur ’s avonds mocht geen burger meer op straat zijn. Voor joden gold, dat ze na 8 uur ’s avonds hun huis niet meer mochten verlaten.

Toch bereikte ons ook een goed bericht. Ondanks de bezetting konden we met Berlijn bellen en hoorden dat het Amerikaanse consulaat voor mijn moeder, mijn zus Vera en haar man Fritz Engel visa voor de Verenigde Staten had afgegeven.

Door de oorlog in het westen, waarbij Duitsland behalve Frankrijk ook België en Luxemburg had aangevallen, was de Atlantische route geblokkeerd.

Maar er was een ‘achterdeur’. Sinds het Hitler-Stalin-pact van 23 augus