De vernietiging van de Joden in Polen

openingen daarin, schiet de Duitse politie van buiten af, zelfs tegenstaande de kortere dag, tot 9 uur 's avonds uitgaan. iedercn Jood, dien zij ziet. Om de Joden beter te kunnen zien, loeren de Duitsers in de hoger gelegen etages van de huizen, die in de nabijheid liggen van het ghetto en maken er van daaruit een ,dolletje” van, om op de Joden te mikken. Op dezelfde tijd. juister gezegd op 8 Maart, verbieden de bezetters de Joden, hunl huis van 8 uur ’s avonds tot 5 uur ’s morgens te verlaten. Tot dusver mochten de Joden, niettegenstaande dc kortere dag tot 9 uur ’s avonds uitgaan.

Al deze decreten zijn voortekenen van het onweer, dat niet cp zich zal laten wachten. Maar slechts weinige Joden zien het aankomen: want geen. ock niet dc ergste pessimist, ziet den Duitser er voor aan, dat hij de verdelging van de Joden door massa-afslachting van vrouwen, grijsaards en kinderen, ondernemen zal. En zo neemt het leven in het ghetto weer zijn normale loop. Alle hindernissen en belemmeringen ten spijt, gelukt het nog altijd, zekere levensmiddelen in het ghetto te krijgen. De Joden uit de provincie, speciaal die van de stadjes en dorpen, wier verzorging met levensmiddelen beter is. beantwoorden aan de oproep van de Warschause broeders en zenden levensmiddelenpakketten naar het ghetto. Nummer 7 der ..Gazeta Zydowska” van de 24e Januari 1941

schrijft hierover: ........De goede en gewaardeerde provincie

heeft haar naasten in het Warschause ghetto niet vergeten en zendt hun bijna iedere dag levensmiddelenpakketten van aanzienlijk gewicht in groot aantal.”

Helaas betekenen deze zendingen slechts een droppel op een gloeiende plaat. n.1. ten opzichte van de behoefte, die er in het ghetto bestaat. De leiders zoeken op de meest ingenieuze wijze naar andere middelen om de kostbare levensmiddelen te krijgen. Zo ontplooit de maatschappij ..Toporol”, die bij de Ica behoort en die de landbouwarbeid propageert onder de Joden, een intensieve werkzaamheid in het ghetto, om iedere meter grond uit te buiten. Er bestaat daarvan niet al te veel, maar men behoeft slechts het terrein van de in puin liggende huizen vrij te maken, om dergelijke grond te vinden. De Joden gaan dus aan het werk: 450 plekken worden vrij gemaakt en de gemeente wint daardoor 50 morgen bebouwbare grond. Daar poot men nu aardappelen, tomaten, soorten kool, wortelen en andere groenten. Maar ook deze verhoging kan voor een meer

17