mijnheer, dat deze schoenen gepoetst zijn!’ En hij keek verachtelijk op de schoenen neer. Natuurlijk zijn ze gepoetst. Schlesinger:
‘Herr Obersturmführer, het poetsmateriaal, dat de heren bezitten, is slechts en verdroogd.’ De Ostu hoort de pleitrede van zijn eerste kamerheer niet. ‘Zal ik u eens laten zien wat poetsen is!’ En hij haalde een doos met schoensmeer en borstel uit zijn zak. Hoorbare verbijstering. Zo iets. Hij wreef de gewraakte schoenen deugdelijk in, poetste ze lang en wreef ze deugdelijk uit. Ziezo. Dat is poetsen. Iedereen stond er stom van. ‘Wat was u vroeger. Leraar? Dat ook nog! Komt u morgenavond maar weer op appèl. Kunt u die vlek niet uit dat schoentje krijgen?’
En hij keek een dame, vrouw van een leraar argwanend aan. ‘Dat zullen we dan wel eens zien.’ En de commandant poetste, dat de barak ervan schudde. De vlek bleef. ‘Waarachtig, ze heeft gelijk. Hebt u maar één paar schoentjes? Dan zullen we voor u een bon uitschrijven voor nog een paar.’ En de commandant schreef: ‘Deze dame, genaamd zus-en-zo, uit mijn naam een paar schoenen.’ ‘Ziet u niet, dat er aan deze zool nog zand kleeft! Morgen met schone schoenen op appèl verschijnen.’ Klokslag twaalf uur was de inspectie ten einde. De komeet verdween van het firmament.
De geïnspecteerden waren dood-op van de doorstane spanning, de vermoeienis. Achtenvijftig Barnevelders en vijftien Barneveldsen waren voor hun examen gezakt. Te stom om hun schoenen te poetsen.
Of te lui. Vanavond moeten zij opnieuw examen doen. En als zij dan weer niet slagen, dan moet de hele inwonerschap van Barak 85 op de Appèlplaats verschijnen. Ordnung muss sein! Men is geneigd, de commandant voor niet recht snik te verklaren. Maar dat is verboden. Maar iets is er toch mis met hem.
woensdag 23 februari Over het lot van de Portugezen is beslist. Gistermiddag kwam als een bom uit heldere hemel de bekendmaking, dat zij met pak en zak naar Theresienstadt gaan, a.s. vrijdag. Dus niet naar Portugal. Dat wisten we trouwens wel, dat dat maar een aardigheidje, een spelletje was. Maar waarom naar Theresienstadt? De Hemel mag het weten. Aangenomen moet worden, dat de Duitse autoriteiten met het geval tenslotte geen raad hebben geweten en de Portugezen daarom maar naar Theresienstadt hebben afgeschoven, zoals ook anderen, met wie zij geen raad wisten. Daarvoor hebben zij zondag jl. nog geparadeerd voor de Duitse autoriteiten, die wel zo goed hebben willen zijn, zij het oppervlakkig, bizondere aandacht te schenken aan hun schedelbouw en hun gezichtshoek. Wat een poppenkast! Wat een groteske waanzin! Maar zeker is, de Portugezen hebben iets bizonders, dat zij op hun tocht door de diaspora van de volken, waar zij doorheen zijn getrokken, hebben meegekregen. Ook iets aantrekkelijks. Vaak driehoekige, markante
295