In Depot

Geen ondertekening. Onmiddellijk de koeriers van de oude Joodse Raad geënterd om haast te maken met mijn zaak en mr. Kotting duidelijk te maken, dat ik dringend behoefte heb aan een authentieke verklaring. Vanmiddag zal de koerier, die in Amsterdam vertoeft, telefonisch worden aangespoord. Ik wil niet naar Theresienstadt. Een vriend gebruikte het volgende beeld: Theresienstadt is het neusje van de zalm; maar de zalm stinkt. De oude gedachte, te vluchten, komt weer bij mij op. Het weer is daarvoor ideaal, ’s nachts pikdonker, maar ik overweeg, dat bij een vlucht van mij de belangen van menigeen in het gedrang zouden kunnen raken en dat ook het risico van de vlucht niet onaanzienlijk is. De laatste tijd stromen ‘ondergedokenen’ het kamp binnen. Ik ben een oud s-geval en zou bij arrestatie gevaar lopen, een dubbele s te krijgen.

zondag 16 januari Gisteravond alvast afscheid genomen van de meesten van mijn vrienden, voornamelijk in barak 85. Ook van dr. Spanier, die ik bedankt heb voor al het goeds, dat hij aan mij verricht heeft. Hij heeft mij een introductie meegegeven voor zijn ouders in Theresienstadt en mij tevens een huisapotheekje ten geschenke gegeven. Opnieuw had ik de indruk, met een man van formaat en een goed mens te doen te hebben. Gisteravond weer, in het donker wandelend, met de vluchtgedachte gejongleerd maar bewust weer verworpen. Vannacht in de sluimer mij aan de gedachte van de vlucht overgegeven: zij blijft mij als sportief element bezighouden. Ik denk, hoe ik midden in de nacht in het donker langs de spoorbaan gaande Zwolle zou kunnen bereiken en daar ’s morgens de trein ergens heen zou kunnen pakken. De gedachte fascineert me.

maandag 17 januari Vanmorgen vroeg ging ik naar het bureau van de koeriers van de Joodse Raad om te informeren, of er uit Amsterdam bericht is binnengekomen. Het blijkt, dat de koerier is teruggekomen met een verklaring van mr. Kotting, welke behelst dat hij ‘indertijd’ de zaak van mijn afstamming heeft aanhangig gemaakt bij het bureau van de Rijkscommissaris, maar dat hij voor het ogenblik niet in staat is, het desbetreffende request en de uitvoerige documenten over te leggen, omdat zij in handen zijn van andere instanties. Pats! Kan ik nu weer blijven? Ik vlieg naar de Antragstelle. Dr. Ottenstein leest het document en zegt droogjes: ‘Mooi, maar niet genoeg. Als u niet op de Calmeyerlijst staat, geeft het niets. Weet u wat, ik zal direct Den Haag opbellen. Ik zal u straks wel een boodschap sturen.’ Als een pijl uit de boog verwijnt hij in een andere kamer, naar de telefoon. Binnen het uur weer ontboden.

‘Het is in orde, mijnheer Mechanicus’, zegt dr. Ottenstein droogjes en reikt mij met een zuinig glimlachje de hand. De eerste keer dat ik

252