In Depot

dat Duitsland de oorlog verliest; een dezer dagen zou hij zich in die zin hebben uitgelaten. Arrestatie en opsluiting in de gevangenis van een jong meisje, Lotte W., wegens ongeoorloofde verstandhouding met een marechaussée. De marechaussée naar concentratiekamp te Vught gezonden. Arrestatie en opsluiting in de gevangenis van Juda van den Berg, de chauffeur van Sluzker, wegens ‘zwarte handel’. Hij werd in het bezit gevonden van zeshonderd vijf tig pakjes sigaretten en twee pakken levensmiddelen. Hij was een der belangrijke schakels tussen de hooggeplaatste Joden in het kamp en de buitenwereld. Hij heeft duizenden brieven clandestien het kamp uitgebracht. Gisteravond controle na het avondappèl van Van Dam en Van Eck in alle barakken.

Zij stormen de 71 binnen, zo snel als de wind. ‘Achtung!’ Iedereen die nog op is stuift weg, in de nissen tussen de bedden of op de bedden.

Ik sta mijn pijp te roken en moffel ze als de bliksem weg in mijn broekzak. Van Dam dringt overrompelenderwijs het af geschutte cabinetje van de ‘stellvertretende Barackenleiterin’ binnen, waar ’t pikkedonker is.

Ik door het nauwe gangetje langs mijn bed naar de andere kant, om niet de kans te lopen te worden geconfronteerd met de zwevende tabakslucht. Van Eek is juist aan deze kant voorbij. Hij draait zich om en brult:

‘Mütz’ ab !’ Ik had vergeten, mijn hoed af te zetten. Ik ruk mij de hoed van het hoofd en sta stram. Als een wervelwind vliegt Van Eek verder. IJzige stilte in de barak. Angst in de lucht. Ik klauter als een aap zo snel op mijn derde verdieping en kleed mij uit. Van Eek blijft staan voor een bed, waarin een Jood aangekleed ligt. In zijn angst had hij zich daarin gewrongen. ‘Saalleiter!’ ‘Jawohl.’ ‘Waarom ligt die vent aangekleed in zijn nest?’ ‘Er ist heute erst angekommen.’ ‘Laat die vent zieh in het washok uitkleden!’ ‘Jawohl!’ Met groot gedruis verdwijnen ze weer. Angstaanjaging van kwajongens. Sadistisch plezier. In barak 85, die der Barnevelders, een soortgelijk grapje met minder minzaam verloop. Van Eek blijft voor een grijzende, bejaarde heer staan, Praag, oud-generaal. ‘Mütz’ ab!’ ‘Weet u dat ik generaal in het Nederlandse leger ben geweest?’ ‘Wat generaal! Je bent een doodgewone Jood!’ Van Eek, een gewezen vleesdrager aan het abattoir, slaat de generaal de hoed van het hoofd. De generaal knarst tussen de tanden: ‘Verdomme!’

‘Ik zal je “verdomme” leren. Je gaat drie weken de strafbarak in!’

De generaal zit thans in barak 67 en doet onder toezicht van OD-ers strafwerk, slavenwerk.

maandag 27 december Kerstmis is troosteloos voorbijgegaan, met strafarbeid. Een troost was, dat het weer zacht was. Klein conflict bij het foliën-plukken. Ik instrueer een vrouw en laat het vet van de condensator op de rand van de kachel smelten om het wat handzamer

240