revue, komt als een wervelwind binnen. ‘Unverschämt, hat man mir mein Klaus gestrichen!’ Hij briest van woede. ‘De enige Klaus, die bij het publiek algemeen applaus had, hebben ze geschrapt. Het was toch een prachtig nummer. Ik begrijp niets van de Obersturmführer!’ Hij begint zijn nummer te reciteren: de clown, die grappen lanceert, waarover het publiek lacht, zonder op het leed te letten van de clown. Oude, beschimmelde kost.
‘Ja, mijn lieber Freund,’ zegt Schlesinger, ‘je moet goed begrijpen, de commandant wil geen filosofie, die de mensen te denken geeft; hij wil lichte kost.’ ‘Maar dat is toch geen zware kost. Eenvoudig te begrijpen. En het publiek wil het toch!’ Feiner siddert van top tot teen. ‘Dat is nu eenmaal de opvatting van de commandant. Da fällt nichts zu machen.’ Zonder overgang: ‘Hast du mein Bein schon gesehen?’ Schlesinger slaat een slip van de deken weg. Feiner buigt zich over de dedicaties heen. ‘Grossartig!’ Schlesinger duwt hem het inktpotlood in de hand: ‘Da, schreib!’ Feiner zet met bravour zijn beroemde handtekening. Schlesinger trakteert op sigaren, een voor Feiner, een voor Trottel, een voor mij. We dampen als stoommachines en roemen het goede, vooroorlogse merk. De conferentie gaat uiteen. Op kantoor van mevrouw Schlesinger zal ik de proclamatie tikken.
zondag 17 oktober Gisteravond première van de nieuwe revue bezocht. Stikvol. Oude, opgepoetste nummers, goed gespeeld. Groot deel van het program dansen van revue-girls met naakte benen. Obersturmführer met Aus der Fünten aanwezig. Met een gevoel van walging huiswaarts.
Voor Schlesinger was een radioverbinding aangelegd tussen zijn huis en de zaal. Vanmiddag sportwedstrijd op de appèlplaats gadegeslagen. Hardlopen, estafettelopen, touwtrekken voor seniores en juniores.
Dikke haag van toeschouwers, waaronder alle kopstukken van Westerbork. Ironisch sprak men van: trans-sportwedstrijd. Trottel kwam me opzij en fluisterde mij met een grijnslach in het oor: ‘Ze hebben ze nog altijd niet gevonden.’ Ik kijk hem verbaasd aan. ‘Ze vinden ze ook niet. Laat ze maar zoeken. Ik doe geen voorstel. Schlesinger moet er zelf maar zien uit te komen.’ De zin van zijn leedvermaak ontgaat me, maar Trottel schijnt om een of andere duistere reden te hopen, dat Schlesinger er niet in slaagt, de samenwerking met de Hollandse Joden tot stand te brengen.
De Obersturmführer heeft vrijdagavond Schlesinger gedurende anderhalf uur bezocht. Aus der Fünten heeft een langdurig onderhoud met Asscher gehad, waarin hij heeft losgelaten dat de Barnevelders worden beschouwd als ‘Austausch-Material’. Asscher loopt rond in een zware winterjas met een reusachtige muffler. Het begint koud te worden.
maandag 18 oktober Camilla Spira, de revuester, is vanmorgen
184