In Depot

Bij bosjes gingen de Joden de bussen in. ‘Vooruit!’ De naam van de commandant als goed slavenbewaarder kwam in gevaar. De commandant der maréchaussées kreeg strenge orders: scherpe controle van de persoonsbewijzen ’s morgens. De od werd in de controle betrokken: appèl nominaal voor hen, die reisvergunningen bezitten. Desondanks ontvluchten er nog, niet met de bus, maar op andere wijze, ook ondanks de brede grachten rondom het kamp. De Barnevelders blijven de belangstelling trekken. Zij zijn ingeschakeld in de dienst, zoals ieder ander hier: de vrouwen bij het aardappelenschillen of bij de ‘binnendienst’, voor de dagelijkse reiniging van de barakken, de mannen bij de verschillende diensten in het kamp. De vrouwen nemen haar verandering van status nogal sportief op, bekijken haar zwarte nagels, haar zwart gegroefde vingertoppen met zelfspot; de mannen niet minder: geleerden van naam rijden in overalls kruiwagens met tonnen en helpen mee bij het trekken en duwen van de postkoets, met een filosofische glimlach. Lichte slavenarbeid, die zij gelaten opnemen. Nog altijd is de bagage uit Barneveld niet gearriveerd: moeders zitten doodverlegen om ondergoed voor hun spruiten en belegeren de ‘Fürsorge’, die naar vermogen bijspringt.

Mannen en vrouwen eten gezamenlijk uit een wasteiltje hun soep of stamppot bij gebrek aan etenspannetjes, drinken uit lege jampotten bij gebrek aan bekers. Het is overigens goed drinken uit lege jampotten. De Barnevelders zitten als kikkers op een kluitje in hun barak 85 met de mooie kleren aan, die zij uit Barneveld aan het lijf hebben meegebracht. De schoolplichtige kinderen worden in een hoek van de barak zoet gehouden met verhaaltjes, die worden voorgelezen. Barak 85 heeft zijn eigen cachet: intellectuele bohèmes, die van de nood een deugd maken en vaak met een lachend gezicht hun lot dragen. De commandant heeft gelast, dat Sluzker, prof. Cohen, Asscher c.s. op precies dezelfde wijze moeten worden behandeld als ieder ander in het kamp.

zondag 3 oktober Het staat vast, dat dinsdag weer transport gaat: de bezitters van Sonder-Ausweise, in hoofdzaak leden van de Joodse Raad, die in Amsterdam gevrijwaard waren voor arrestatie door de politie, zieken, s-gevallen, afgewezen sollicitanten voor de Calmeyerlijst. De Barnevelders hebben de officieuze toezegging, dat zij voorlopig niet op transport zullen worden gesteld, evenals de bona fide houders van 120.000-stempels.

Onder de houders van de 120.000-stempel zijn een aantal bekende advocaten, die hem verkregen hebben op voospraak van de deken der Orde van Advocaten te Amsterdam. Er zijn mala fide houders, die de stempel hebben verkregen met geld, afkomstig uit ‘onzuivere’ bron, en die aanzegging hebben gekregen, zich gereed te houden voor transport. Sollicitanten voor de Calmeyerlijst worden bij bosjes afgewezen en

177