Van sikkel en hamer

ECONOMISCH TOERISME IN SOVJET-RUSLAND.

De grenzen van het rijk der Sovjets zijn tegenwoordig voor den buitenlander niet meer zóó hermetisch gesloten als dat sedert de revolutie het geval placht te zijn. Aanvankelijk werden tot het Sovjetgebied slechts toegelaten de zoogenaamde buitenlandsche communistische delegaties, bij wie door aanschouwing van het werk der revolutie de geestdrift moest worden ontvlamd, noodig voor de versteviging van het contact tusschen de Russische en de buitenlandsche communisten, benevens sympathiseerende buitenlandsche intellectueelen, wier uitspraken het moreel crediet der revolutie moesten ver-hoogen. Zoowel de eene groep als de andere was van de bolsjewistische regeering gemeenlijk de gast, die voor een deel wel het bolsjewistische woord over de Russische grenzen uitdroeg, maar voor de Russische schatkist toch niet bepaald financieel gewin opleverde. Moreele steun voor een revolutie is een begeerlijk goed, maar toevloed van financieele middelen is onontbeerlijk voor de instandhouding van een staat.

Sedert de ontplooiing van het vijfjarenplan, dat matelooze sommen eischt, die de Russen niet uit eigen kracht kunnen opbrengen en het buitenland niet wenscht te leenen, is de behoefte aan kapitaal gestegen tot scherpen nood. De on-verwacht-krachtige economische opbloei van Sovjet-Rusland heeft anderzijds in het buitenland een, uit sympathie of vrees geboren intense belangstelling gewekt, die zich, na het goed-