Van sikkel en hamer

73

industrieel land te worden, — ook al is de structuur van het land agrarisch.

De kapitaalspolitiek der Sovjetregeering heeft tot resultaat gehad — afgescheiden van alle motieven, die vóór of tegen de wenschelijkheid of menschelijkheid van deze politiek kunnen worden aangevoerd, — dat de sommen, in de nationale industrieën belegd, van 1925/26 tot 1929/30, berekend volgens de waarde van den tsaristischen roebel, gestegen zijn van 2527 millioen roebel tot 6167 millioen roebel* (De Sovjet-autoriteiten komen volgens een andere waardeberekening tot een bedrag van 10,288 millioen roebel in 1930). In 1913 bedroeg de nationale accumulatie 1417 millioen roebel. De nationale productie is van 1913 tot 1929/30 gestegen van 13.896 millioen roebel tot 19.767 millioen. De investeeringen zijn uit-gezuinigd op de nationale voorziening. De consumptie per hoofd der bevolking is daardoor globaal teruggeloopen van

90.6 roebel in 1913 tot 85.8 roebel in 1929/30, doch sedert 1925/1926, toen zij nog maar 73.6 per hoofd der bevolking beliep, geregeld gestegen. Brengt men echter den achteruitgang van de qualiteit der Sovjetwaren in rekening, door de economen van Birmingham op 20 pCt. gesteld, dan zou de consumptie in 1929/1930 nog slechts 67.9 roebel bedragen tegen 74.5 roebel in 1927/1928, het hoogste cijfer sedert 1913.

Wij mengen ons natuurlijk niet in den becijferingsstrijd, doch het is ongetwijfeld waar dat de bolsjewisten, die aan Zahlenrausch lijden, altijd sterk de neiging hebben, de balans te sterk naar hun kant te doen doorslaan.

Het jaar 1931 is het crisisjaar.

Zeker niet voor Sovjet-Rusland alleen.

De economie der Sovjets neemt hoe langer hoe meer het karakter aan van strijd om het kapitaal. Zij hebben zich in verschillende opzichten verrekend. Op twee punten springt dit het sterkst naar voren: de productiekosten, en de wereldconjunctuur. Het een is even belangrijk als het ander voor de verdere kapitaalvorming.

De daling der productiekosten werd voor 1928/1929 gesteld op 7 pCt., zij bereikte slechts 4 pCt.; voor het jaar