Van sikkel en hamer

71

doel is het geheele Vijfjarenplan ondergeschikt gemaakt. Daarmede dient men bij de beoordeeling van de vordering van van het plan rekening te houden. In het algemeen ontwikkelt zich de uitwerking van het plan dan ook in deze richting, dat de bolsjewisten op de ontplooiing van hun grondstoffenindustrieën den nadruk leggen ten koste, althans voor-loopig, van de lichte industrieën. De zware industrieën, die tegen betrekkelijk lage exploitatiekosten snel tot ontwikkeling kunnen worden gebracht en voor de wereldmarkt produ-ceeren, moeten het kapitaal opleveren voor de andere industrieën, die van de verkrijging van dit kapitaal afhankelijk zijn.

De aanvankelijke ontplooiing van het plan kenmerkt zich inderdaad door een onstuimigen drang naar het kapitaal op de wereldmarkt, waardoor het plan van deze zijde de gestelde grenzen in enkele opzichten verre overschrijdt. Het Vijfjarenplan raamde de opbrengst der zware industrieën in de twee afgeloopen planjaren, volgens een onveranderden stand der prijzen, op 12.476 millioen roebel; in werkelijkheid was zij 13.764 millioen. De petroleumproductie bijvoorbeeld steeg van 11.8 millioen ton in 1927/28 tot 17.7 millioen ton in 1929/30, terwijl zij in 1913 slechts 9.3 millioen ton bedroeg.

De overige industrieën beantwoordden in het algemeen niet aan de verwachtingen. Het plan raamde een opbrengst van 16.862 millioen roebel, deze beliep 16.692 millioen, iets minder dus dan de schatting. De productie van steenkool en ijzererts, ofschoon percentsgewijze hooger dan in 1913, bleef aanzienlijk bij de ramingen ten achter. De productie van con-sumptiemiddelen heeft de Sovjet-regeering vrijwel in den steek gelaten; het tweede jaar was de raming van de toeneming 23.8 %, de bereikte toeneming beliep slechts 11.1.

In dit opzicht vertoont het Vijfjarenplan inderdaad een groot tekort.

Het graanvraagstuk, dat de Sovjetregeering de grootste zorgen baarde, heeft het tweede jaar van het Vijfjarenplan een gunstige wending genomen. Eind van het vorig jaar bedroeg de graanoogst 86.500.000 ton, of 20.6 % meer dan het vorig jaar, terwijl het graan voor de markt beschikbaar

32.6 pCt. meer beliep dan de schatting van het plan.

De Sovjetregeering beroept zich op de wereldstatistiek om