Van sikkel en hamer

57

Hier heeft men den achtergrond van de wijziging in de houding der regeering tegenover de technici. Terwijl het aantal proletarische technici nog verre bij de wassende behoeften achterbleef, begonnen de burgerlijke technici hun posten te verlaten. De voedselpositie van laatstgenoemden is thans gelijkgesteld met die der vakarbeiders. Sedert kort gaan de bolsjewistische leiders een stap verder en beginnen de technici uit het tsarenregiem, die zij voorloopig in de gevangenissen hadden opgeborgen, weer in het productieproces op te nemen. Zij motiveeren dit met het argument, dat deze technici, nu zoowel de bourgeoisie als de koelakken als klasse zijn vernietigd, geen gevaar meer opleveren voor den proletarischen grondslag van den staat. Dit argument is feitelijk ongetwijfeld juist: de technici worden door de aanhangers der regeering sterk overheerscht en in bedwang gehouden, doch de industrieele behoeften zijn d r ij f v e e r. Hiernevens ontwikkelt zich thans nog flauw, doch zichbaar, de tendenz, de zeggenschap, die den gewonen arbeider ten aanzien van den gang van het bedrijf nog was gelaten, in de handen der technici te leggen. In bedrijfsconflieten tusschen arbeiders en technici wordt tegenwoordig in ieder geval minder streng gelet op het partijboekje, dan wel op de economische eischen van het bedrijf. Hierin zitten bedrijf sconf lieten verborgen, maar ook politieke perspectieven. De stap der Sovjet-regeering zal echter de technische leiding van de bedrijven, op het oog gezien, ten voordeele strekken.

Het vraagstuk der geschoolde arbeidskrachten is zeker even acuut als dat der technici, doch de oplossing ervan is minder eenvoudig. Op geen stukken na kunnen de Sovjet-autori-teiten de draaibanken en landbouwmachines, die bij duizenden en tienduizenden uit de reusachtige fabrieken komen, behoorlijk bemannen. Het gevolg is, dat ongeschoolde arbeiders, landarbeiders, die tot nu toe niet anders kenden dan hun primitieve gereedschappen en ruim gemis aan economisch verantwoordelijkheidsbesef hebben, na een spoedopleiding, die dikwijls niet langer duurt dan veertien dagen, aan de draaibank, of op de landbouwmachines worden gezet. Overal, waar men komt in Rusland, hoort men een-en-dezelfde klacht: het percentage machinebeschadiging en -breuk, evenals het percentage verspilling, is aanzienlijk, onrustbarend; schattingen