Van sikkel en hamer

40

tieke situatie ze stelt, door de regeering naar eigen inzicht opgelost.

De jonge bolsjewisten strijden ontegenzeggelijk met de geestdrift van den soldaat. Dat is overal waar men komt duidelijk waarneembaar. Toch ontkomt ook een aanzienlijk deel van de jeugd op een zeker oogenblik niet aan teleurstelling, n.l. wanneer de ingescherpte geestdrift van het ideaal haar eerste onstuimigheid verliest, de jeugd in de maatschappij zelf in aanraking komt met de harde feiten der politiek en economie, eenerzijds de dictatuur als knellend en kwellend element begint te gevoelen, anderzijds de zorgen begint te ervaren van het bestaan van den volwassene. Dit hebben wij uit den mond niet alleen van arbeiders, die zich op een gegeven oogenblik den scherpen afstand bewust worden tus-schen ideaal en realiteit, tusschen de zuiverheid van het hun geleeraarde en de zwaarte, het vernielende en verpletterende van het dagelijksch bestaan. Wij vonden deze uitspraken bevestigd door een Engelsche dame, die tien jaar in Sovjet-Rusland heeft gewerkt en met de jeugd in nauw contact had gestaan.

Dit wil niet zeggen dat de teleurgestelden de bolsjewistische regeering ontrouw worden of haar, wanneer zij in gevaar zou komen te verkeeren, in den steek zouden laten; doch wel dat het ideaal de oorspronkelijke scherpte in hun geest verliest, dat zij meer gewicht gaan hechten aan de vervulling van hun groeiende behoeften dan aan de verwezenlijking van het communisme als politiek-ideaal. Het eenvoudige eigenbelang van de levensnooden komt bij hen voor den dag, waarachter het gemeenschapsbelang gemakkelijk vervaagt.

Onder het volk, niet alleen bij de oude generatie, doch ook bij de jongere generatie, is de gedachte van: wij werken voor onszelf, een gedachte die twee jaar geleden zeer sterk in het volk leefde, verslapt. De bolsjewistische regeering weet dit zelf maar al te goed. Vandaar dat zij pogingen doet, in het gros van het volk de gewekte hoop levendig te houden op de vervulling van het vijfjarenplan, waarvan voorziening in de groeiende volksbehoeften aan levensmiddelen het in uitzicht gestelde resultaat zou zijn, en nog steeds middelen uitdenkt om de arbeidsproductiviteit op het verkregen peil te