Van sikkel en hamer

126

pittoreske steenen villatjes, die vroeger het eigendom uitmaakten van de kleine bourgeoisie. Hierin huist een kinderdorp, dat elf jaar oud is. Het is het grootste kinderdorp, van dien aard, dat Sovjet-Rusland kent, zoowel wat den omvang als wat de qualiteit van den arbeid betreft. Dat juist Odessa het grootste kinderdorp is — en bijvoorbeeld niet Moskou — vindt zijn oorzaak in een reeks omstandigheden. Twee dezer omstandigheden zijn, dat Odessa een havenstad is, waar het leven minder geordend is dan in andere steden, en dat in Odessa de burgeroorlog uiterst scherp heeft gewoed: men herinnere zich Patjómkin (beter, doch verkeerdelijk, bekend als Potemkin). De regeering stelt jaarlijks voor deze kolonie een millioen roebel ter beschikking voor de verzorging en opvoeding harer bevolking. Deze bestond aanvankelijk uit 300—400 kinderen; het hoogste aantal beliep op een bepaald, niet nader genoemd tijdstip 2000; bedraagt thans 1200.

In de samenstelling van de bevolking der kolonie is echter sedert kort een merkwaardige verandering gekomen. Vol-gens een der kolonieleiders, die ons het wel en wee der kolonie schetste, is het aantal daklooze kinderen niet slechts volstrekt, doch ook betrekkelijk verminderd. Naast de dak-looze kinderen verschijnen in de kolonie van Odessa thans kinderen van arbeiders, die zich tot de leiding wenden met het verzoek, er hun kinderen op te voeden. Van de 1200 kinderen zijn tachtig pCt. dakloozen; de rest zijn gezins-kinderen.

Om welke reden de arbeiders hun kinderen naar het kinderdorp zenden, is ons niet verklaard. Wij kregen aanvankelijk den indruk, dat het hier kinderen betrof van ouders, die in het kinderdorp een doelmatig onderwijs- en opvoedingsinstituut zagen. Achteraf bedachten wij dat het een ongewoon verschijnsel is, dat ouders hun kinderen naar een instituut zenden, dat onderdak biedt aan verwilderde kinderen, die een psychisch gevaar kunnen opleveren voor normaal-opgevoede kinderen. Het is niet uitgesloten, dat het hier kinderen betreft uit gezinnen, die schipbreuk hebben geleden. Het is in Rusland niet altijd even gemakkelijk, voor bepaalde verschijnselen achter het hoe en waarom te komen. Ook in het kinderhuis te Moskou worden, naar ons bleek, naast de verwilderde, op straat gevonden jeugd, gezinskinderen opgenomen. Er wordt „co-educatie” toegepast. Vast schijnt in-tusschen wel te staan, dat de leiders een onderscheid maken, en een strenge afscheiding handhaven tusschen kinderen met