Van sikkel en hamer

105

betreft, — de eerste hebben ten doel, den buitenlandschen handel van Sovjet-Rusland voor discriminatie te vrijwaren en den vrijen loop te laten, de tweede, den toestand van vrede met de afzonderlijke landen te stabiliseeren.

Totnogtoe is Sovjet-Rusland in het algemeen niet gelukkig geweest in zijn economische betrekkingen met de landen van Europa en Amerika, die zich duidelijk afkeerig hebben betoond van de Russische handelspolitiek, welke, steunend op de harde noodzaak van Sovjet-Ruslands kapitaalsbehoeften, Europa in bepaalde opzichten de allerscherpste concurrentie aandoet. Dit is thans het netelige punt in de Russische buitenlandsche handelspolitiek. Het ziet er op het oogenblik, met de jongste wetgeving van Canada en Groot-Britannië voor oogen, en in het algemeen bij de protectionistische richting, waarin zich de Europeesche handelspolitiek snel verder beweegt, voor economische nonagressieverdragen met Sovjet-Rusland niet gunstig uit. Ook al betoont het economisch comité van den Volkenbond zich bereid, het Russische denkbeeld welwillend te bestudeeren.

De poging tot het sluiten van politieke nonagressieverdragen strekken zich in hoofdzaak uit tot de Russische randstaten, die een soort van veiligheidscordon voor Sovjet-Rusland moeten vormen. In het centrum daarvan staat Polen, dat natuurlijkerwijze, wegens zijn politieke en militaire verbindingen met Frankrijk, in Sovjet-Rusland de grootste beduchtheid voor oorlogsgevaar wekt. Kan Sovjet-Rusland met Polen een politiek nonagressiepact afsluiten, dan breekt het daarmede de spits van zijn Europeesche vijanden. Van deze vijanden beschouwt het Frankrijk, welks machtig oorlogsapparaat in Rusland begrijpelijk achterdocht wekt, als de gevaarlijkste. Vandaar dat Rusland pogingen om in West-Europa nonagressieverdragen af te sluiten, zich in hoofdzaak richten op Frankrijk. De onderhandelingen met Polen zijn feitelijk al jarenlang gaande. Zij stuitten totnogtoe af op den wensch van Polen, Roemenië in het nonagressie-pact te betrekken, wat voor Sovjet-Rusland weinig aanlokkelijks heeft, omdat Bessarabië er tusschen zit. Bij de groeiende beteekenis van Ruslands economischen opbouw en de vorderingen van het politiek economisch experiment krijgen deze onderhandelingen meer accent. Zoolang Sovjet-Rusland Polen niet heeft geneutraliseerd, zal tusschen deze beide landen, ten' rechte of ten onrechte, onrust blijven bestaan en zal Sovjet-Rusland volharden bij zijn vrees, dat het gevaar van Europa dreigt. Weg