Russische reisschetsen

De beginselen der Sovjet-Russische strafwetgeving.

HET strafrecht in Sovjet-Rusland bevindt zich nog steeds in staat van wording. Totnogtoe is het in verscheidene opzichten een compromis tusschen het oude burgerlijke recht, gelijk belichaamd in de strafwetboeken van het tsaristische Rusland, en een nieuw proletarisch recht, dat wel reeds steunt op de Marxistische rechtsbeginselen, doch waarvoor nog niet in alle opzichten definitieve normen konden worden geformuleerd. Bij de verdere consolideering van den Sovjetstaat zal ook het Marxistisch recht vaster vormen aannemen.

Het thans in Rusland geldend strafrecht wijkt nochtans principieel sterk af van het vóór de revolutie geldend recht. Het begrip straf is door dat van sociale beschermingsmaatregelen vervangen, inplaats van het begrip schuld is dat der sociale gevaarlijkheid getreden, het element der vergelding heeft plaatsgemaakt voor dat der preventie. Bij de toepassing van deze beginselen treedt de gedachte van verbetering op den voorgrond. Vrijheidstraffen korter dan een jaar worden echter als ondoelmatig beschouwd, omdat zij tot verbetering van den delinquent niet toereikend, en daarom schadelijk, worden geacht. In de plaats hiervan treedt dwangarbeid zonder opsluiting in den gewonen zin van het woord. Het begrip gevangenisstraf komt in de Russische strafwetgeving derhalve niet meer voor.

Dit alles geldt slechts voor misdadigers, die in het oog van den rechter voor verbetering vatbaar zijn. Politieke misdadigers, die den staat naar het leven staan, vallen natuurlijk onder een andere classificatie; dezen staan bloot aan de doodstraf, verbanning of opsluiting in een z.g. isolator, hetgeen gelijk staat met strenge gevangenisstraf.

* *

*

Er worden in Rusland verschillende vormen van verbetering toegepast, in totaal zestien. Een veel voorkomende vorm is de zoogenaamde „gesloten arbeids-kolonie”, een omheinde kolonie, die staat tegenover de „open kolonie”, zonder omheining. In de gesloten kolonie vindt men meerendeels recidivisten, in de open kolonies vindt men misdadigers, die voor de eerste maal veroordeeld zijn.

In één der buitenwijken van Moskou hebben wij bijzonderheden omtrent een gesloten kolonie — een zg. fabrieksarbeiderskolonie — vergaard. De maximale straf, die het Russische strafwetboek voor gewone misdadigers kent, is tien jaar. (Een nieuw ontwerp-strafwetboek brengt dit maximum terug tot vijf jaar). In genoemde fabrieksarbeiderskolonie bevinden zich gevangenen, die veroordeeld zijn tot straffen van een tot drie jaar, wegens moord, doodslag, roof, het toebrengen van lichamelijk letsel, brandstichting, verduistering, ambtelijk misbruik, misdrijven tegen de zeden, landlooperij. De bevolking der kolonie, die gemiddeld elfhonderd mannen telt, bestaat in hoofdzaak uit volwassenen en ongeveer honderd minderjarige knapen van vijftien tot zeventien jaar, die gedeeltelijk afkomstig zijn uit de rechtszaal, gedeeltelijk uit de tehuizen voor daklooze kinderen. Tweederde der bevolking bestaat uit mannen, die zich hebben schuldig gemaakt aan diefstal of roof.

97