Russische reisschetsen

VOORWOORD.

„Die Tagespresse eines Volkes ist nicht irgendeine Seite des nationalen Daseins, sondern is das Leben in seiner Einheit und Allseitigkeit, ist Uni-versalität.” — Otto Groth.

„Die menschliche Ratio    ist der realen Welt nicht

kommensurabel. Die gedachte, die rational erfasste

Welt ist und bleibt anders als die Welt selbst......

Rationalisierung ist immer nur eine    Wahrheit von

gestern, die allein dann endgültig und    absolut wäre,

wenn kein Morgen mehr neu sein eigenes Recht forderte”. — Gerhard Men z.

DE kroniekschrijver van het heden ziet de wereld waarin hij leeft van zijn uitkijkpost aan het einde van het, verleden en aan het begin van de toekomst. De ontwikkeling die voorafging bepaalt veelal zijn plaats, zijn overtuiging, zijn ontvankelijkheid, zijn verdraagzaamheid    of vooroordeel; hij reconstrueert er    lijnen uit van wording,

groei,    curves    met hoogte-    en laagte-punten. Lijnen    die hij door het heden

in de    toekomst probeert te    volgen, teneinde den koers    te meten dien de wereld

gaat. En daarbij is het heden steeds een phase in de curve, een overgangstoestand, die op zichzelf weer een complex van krachten en invloeden is, waaruit tenslotte de resultante elk oogenblik weer de verdere richting zal bepalen. Materieele, cültureele, geestelijke krachten en invloeden, botsend en strijdend onderling in den maalstroom van den tijd, meedoogenloos voortschrijdend, vernietigend of bevruchtend, hervormend of omverwerpend, scheppend of vernielend nieuwe en oude normen, meesleurend tot nieuwe uitersten.

De    kroniekschrijver    van het heden — en het dagblad is    een dagelijks

weerspiegelend    instrument    met universeele aandacht — kan de    blikken voor

dien stroom niet sluiten. Hij zit er midden in, en volgt hem in zijn baan, met zijn oogen — zoo ware zijn figuur in idealen vorm — onbevangen open. En in het logboek van zijn wilde reis noteert hij dan zijn waarnemingen, zoo eerlijk, maar ook zoo subjectief als bepaald wordt door zijn eigen verleden. Als goed kroniekschrijver zal hij echter trachten om zoo objectief mogelijk te zien, te oordeelen en te boekstaven. Want hij behoeft als waarnemer van zijn eigen tijd daaraan geen plaats te wijzen in de historie. Dat zullen jongeren, nu nog ongeborenen, doen, voor wie het heden overzichtelijk verleden zal zijn. De kroniekschrijver van het heden is reeds een verdienstelijk scribent, wanneer hij er in slaagt om elkele componenten der krachten en invloeden die het heden vormen, te belichten. De resultante van elk moment

5