Russische reisschetsen

ECONOMISCH TOERISME IN SOVJET-RUSLAND.

De buitenlandsche toerist wordt in zgn hotels ingedeeld in klassen. Al naar gelang van den prgs dien hg betaalt, krijgt hij zyn voedsel toegewezen. Wat de kamerruimte betreft zgn allen gelijk; het tekort aan ruimte dwingt den toerist genoegen te nemen met wat hem wordt aangewezen, zoodat hij met een of twee, soms ook met drie of vier mede-toeristen in één, maar toch altijd ruime kamer terechtkomt. Aan tafel — en verder ook op reis — komt het onderscheid aan den dag. Hg, die zeven of tien dollar, of daaromtrent, betaalt, mag bgv. in het Grand Hotel te Moskou geen gerecht kiezen, dat méér kost dan drie-en-halve roebel. Wie meer betaalt, kan zich de weelde veroorloven van een gerecht van vier, vgf of zes roebel.

Een biljet met drie „talons” per dag geeft recht op ontbijt, diner en souper. Voor hen, die veel betalen, is de keuze rijker dan voor hen die weinig betalen. Laatstgenoemden zgn aangewezen op een eenvoudig, doch goed ontbijt, een diner van soep, vleesch of visch, en toespijs, en een souper van een gang van vleesch of visch. Wie buiten datgene wat hem rechtens toekomt het menu aanspreekt, betaalt zwaar: onder de vier gulden vindt hg geen gerecht tot zgn beschikking. In het algemeen kan de buitenlander ook in de laagste klasse zich voor zijn talons voldoende voeden, ofschoon de beperkte keuze het menu soms wat eentonig maakt. Buiten Moskou, in de groote provinciesteden, is het menu vaak ruimer en gevarieerder.

Te Moskou hebben de autoriteiten een poging gedaan om den buitenland-schen toerist in zijn „natuurlijk milieu” te plaatsen. Niet in het Grand Hotel, dat vooral dient als passantenhuis voor buitenlandsche specialisten, die worden geëngageerd, en waar een rustige toon heerscht, doch wel in Hotel Metropole, dat aan den anderen kant van het Revolutieplein ligt. Dit hotel kent drie klassen: Russen, die hun verblijf in roebels betalen, Europeanen, die in roebels betalen, en Europeanen, die in dollars betalen. Voor laatstgenoemde categorie heeft men evenwel een echte bar ingericht met b a r m a i d s, die men zich met haar witte schortjes over korte, vlugge rokjes, en met haar rouge op wangen en lippen, in de eerste de beste West-Europeesche lunchroom zou kunnen denken. Gezegd wordt, dat deze meisjes uit de oude bourgeoisie gekozen zgn voor dit „onteerend” baantje, en omtrent haar levenswandel tusschen de Europeanen worden onvriendelijke opmerkingen gefluisterd. Maar ook, dat onder de rasechte communisten harde noten worden gekraakt over deze „zieke plek” in het hotelbedrgf te Moskou.

Alleen in Moskou hebben wij deze „pikanterie” aangetroffen, verder in geen enkele andere stad van Rusland. In de overige hotels moet de ontaarde Europeaan het te zijner opvroolyking slechts stellen met afgezaagde West-Europeesche melodieën, die overigens dikwijls voortreffelijk worden gespeeld.

* *

*

De Europeaan, die Rusland bezoekt, heeft het, al betaalt hg dan ook bovenmate veel, niet slecht, wanneer men zgn menu vergelijkt met het poover rantsoen der Russische bevolking. Maar bepaald goed en voortreffelijk heeft hg het op de Russische booten, die het contact met West-Europa onderhouden. Wg hebben het voorrecht gehad, met een uitgebreid internationaal gezelschap — Engelschen, Amerikanen, Franschen, Spanjaarden, Russen — den terugtocht naar Europa te doen op de „Jan Roedzoetak”, een boot van vrg recenten datum, ongeveer 4000 ton groot. Hoe groot ook de vaak scherp tot uiting gebrachte meeningsverschillen waren over datgene, wat men in Sovjet-Rusland had gezien en beleefd, over één ding was men het volmaakt eens: er moet nog een tweede schip worden uitgevonden, waar men zoo voortreffelijk, zoo gevarieerd en zoo vaak gevoed wordt als op dit schip. Van het klachtenboek, dat zich aan boord

16