Een volk bouwt zijn huis

De Akkobaai en Haifa.

VAN Jeruzalem naar Haifa, in het Noorden des lands, is per auto langs spiegelgladde asfaltwegen ongeveer 41 uur. Om drie uur ’s middags verliet ik bij een energie-doodenden heeten chamsin de hoofdstad en met een halfuur oponthoud te Nazareth zat ik over achten in de koelte boven op den beroemden Karmel.

Twee incidenten hebben mijn binnenkomst te Haifa gemaakt tot een persoonlijke belevenis, die de moeite van het boekstaven waard is. De beperktheid van mijn tijd noopte mij, op een Zaterdag Jeruzalem te verlaten. Wie zich in Palestina des Zaterdags over lange afstanden wil verplaatsen en daartoe een auto behoeft, is aangewezen op een Arabischen chauffeur. Onder de jonge Joden zijn er velen, die dit geen bezwaar vinden, maar de meeste Zionisten van het oude geslacht zien dit met leede oogen, ten eerste omdat zij het niet oirbaar achten op Zaterdag, den Sabbath, te reizen, ten tweede omdat zij alleen de jood-sche chauffeurs wenschen te begunstigen. De Joodsche chauffeurs worden in Palestina in eere gehouden en hun rijbekwaamheid vindt, ten rechte, slechts onvoorwaardelijken lof.

De Arabische chauffeur heeft niettemin eveneens zijn verdienste; de mijne bleek zijn vak uitmuntend te verstaan. Nog nooit van mijn leven wellicht heb ik in een zoo krochtige stad als Haifa in een auto gereden, en nog nooit heb ik een chauffeur gedwongen gezien, zoo scherpe en gevaarlijke bochten te nemen als dezen. In spanning volgde ik de acrobatische wendingen van mijn auto, toen in een volkrijke buurt een kiem meisje van een jaar of vier, zooals een kip of een gans dat kan, vlak vóór de auto de straat overwipte. Op een haar na ontsnapte het kind den dans. Mijn chauffeur zeide geen woord, doch trok snel de remmen aan, zette zijn wagen stil, duwde het portier in heftige gemoedsbeweging open en sprong vliegensvlug uit den wagen, op het kind toe. Hij gaf het van achteren een harden slag op het gezicht, die gemeen raak aankwam, gat het daarna een vinnigen schop tegen het zitvlak, zoo dat het kind met een smak op den grond terecht kwam, en gaf het daarna een tweeden schop, zoo dat het kind over het trottoir wegrolde. Hij wipte daarna weer achter het stuur van zijn auto en reed gemoedereerd weg. Dit brute tafereel speelde zich af tusschen vele Arabische mannen en vrouwen rondom, die in de ingangen van hun winkels of er voor stonden; doch geen hunner stak een vinger uit om het voor het meisje op te nemen, of zeide ook maar een enkel woord om aan verontwaardiging lucht te geven. Ik zelf zat als verstomd en met mijn gebrek aan kennis van de Arabische taal machteloos.

Toen ik later mijn ervaring aan kennissen mededeelde, kreeg ik als verklaring, dat de handeling van den chauffeur naar Arabische zede ten doel had, het meisje op hardhandige wijze voorgoed van haar gevaarlijke onvoorzichtigheid te genezen.

Het tweede incident besloot mijn binnenkomst te Haifa. Mijn auto hield stil temidden van groepen wandelende joden, die van de koelte van den avond genoten. Ik stapte uit juist vóór een aantal vrouwen, van wie één harer onderzoekend op mij toekwam en, in het Duitsch, de opmerking maakte: „U moest u schamen, met een Arabischen chauffeur te rijden”. Ik was eenigszins verbouwereerd van de opmerking, doch antwoordde: „Neemt u mij niet kwalijk, 94