Een volk bouwt zijn huis

HET INCIDENT VAN DE KLAAGMUUR.

van het land der Arabieren meester te maken, doch ook van de Heilige Plaatsen. Een groot aantal Joden en Arabieren liet het leven.

Acht jaar lang heeft het geduurd, voordat zich een uitbarsting herhaalde. Een periode van betrekkelijke rust heeft het Engelsche bewind misleid: lord Plumer zond in 1925 het regiment troepen, ter ontlasting van den Britschen belastingbetaler, weg en verliet zich verder op een politiemacht van niet meer dan 2000 man. In 1928 toonden de Arabieren nieuwe krachtige teekenen van leven. Hoe sterk het religieuze sentiment weder werkte, kwam aan den dag na de eerste-steenlegging van het machtige gebouw der Young Men’s Christian Association te Jeruzalem, — een der mooiste moderne gebouwen in de Heilige Stad, — toen uit de Mahomedaansche bevolking verscheidene stemmen van protest opgingen, en te Gaza zelfs een volksdemonstratie werd gehouden, ingegeven door de vrees, dat de zending in Palestina zich sterker zou doen gelden.

* _>( •Sfr

Het groote conflict van 1929 kwam echter uit den Klaagmuur te voorschijn. Dit conflict had zich reeds in de eerste jaren van het mandaat flauw afgeteekend. Het kwam aan over het recht der Joden om hun gebeden te zeggen aan den Westelijken Muur van het gebied der Haram el Sjerif, de ommuurde Heilige Enclave der Mahomedanen, die in het Hebreeuwsch Kotel Maaravi heet en gewoonlijk de Klaagmuur wordt genoemd. Dat de Arabieren juist toen den Joden bij dezen Muur moeilijkheden begonnen te berokkenen, getuigde van geprikkelde religieuze gevoeligheid. Deze religieuze geprikkeldheid had als rechtstreeksche aanleiding zeker de economische penetratie en de vrees voor politieke overheer-sching der Joden, doch zij was er niet minder belangrijk om.

Terwijl de geschiedenis memoreert dat de Joden sedert de Pelgrimstochten „een keer per jaar naar deze plaats komen, schreiende en jammerende bij een steen, die van den Heiligen Tempel is overgebleven”, hebben zij in de negentiende eeuw herhaaldelijk pogingen gedaan om van de plaats een vaste en geschikte plaats des gebeds te maken, door het leggen van kleeden, het plaatsen van stoelen en banken, zonder dat daaruit bloedige conflicten zijn voortgesproten. Dat de strijd over de rechten der Joden bij den Klaagmuur ten slotte zoo’n scherpen vorm heeft aangenomen als in 1929 het geval was, is kenmerkend voor den ge-heelen toestand sedert de komst van de Joden onder dekking van het mandaat.

De laatste acte van deze tragedie begon hier op Grooten Verzoendag in 1928, toen de Mahomedanen met kracht aandrongen op het herstel van den gewaarborgden status quo, door het wegnemen van aangevoerde matten en banken en van een afsluitdoek ter afscheiding van mannen en vrouwen. De Zionisten vonden er aanleiding in zich tot den Volkenbond te wenden, de Mahomedanen betrokken er echter de geheele wereld van den Islam in. Ook hier weer de kreet: de Joden bedreigen de Heilige Plaatsen van Jeruzalem; ook hier weer de strijdroep: de Haram el Sjerif en de Heilige Aksa-Moskee verkeeren in gevaar, de Joden hebben het gemunt op het herstel van den Tempel. Na een jaar van gespannen afwachting en openlijke of heimelijke bemoeilijking van de plechtigheden bij den Klaagmuur, kwam de groote schok. Den 15en Augustus, den negenden dag van de Joodsche maand Ab, de herdenking van de Verwoesting van den Tempel door de Babyloniërs en de Romeinen, gaven de extremistische revisionisten den Mahomedanen het antwoord, dat ontlading bracht van de gespannen atmosfeer; zij marcheerden naar den Klaagmuur en ontplooiden er de Zionistische vlag, terwijl een der demonstranten een rede hield. Den Vrijdag daarop, den vooravond van de herdenking van de Geboorte van den Profeet, hielden de Mahomedanen een tegendemonstratie en den volgenden Vrijdag daarop, na een toespraak van den moefti in de Haram, begonnen de hartstochten zich te ontketenen, die zich zeven dagen lang over het geheele land bloedig uitvierden,

79