Een volk bouwt zijn huis

ZIONISTISCHE GROND- EN FINANCIEELE POLITIEK.

Onder deze omstandigheden is het begrijpelijk, dat de Zionisten het oog hebben laten vallen op Transjordanië. Transjordanië is tweemaal zoo groot als Palestina en heeft een aantal inwoners, dat ongeveer een vierde telt van dat van Palestina; de bodem, waarvan millioenen doenams braak liggen, is van uitstekende hoedanigheid .De emir van Transjordanië zelf heeft den Joden gevraagd, of zij niet bereid zijn naar Transjordanië te komen, om daar het land te ontginnen en vruchtbaar te maken. Hij beschikt persoonlijk over een oppervlakte van 70.000 doenam, die hij van zijn regeering ten geschenke heeft gekregen en die hij bereid is den Joden tegen redelijken prijs af te staan. Hij zou getroffen zijn door de welvaart, die de Joden door hun kolonisatie over Palestina hebben gebracht en hij zou gaarne zien, dat zij dezelfde zegeningen brachten aan Transjordanië.

Deze zaak is echter gecompliceerder dan op het oog schijnt, en de definitieve beslissing, die de Joden hier hebben te nemen, is niet eenvoudig. In de eerste plaats weegt de geldquaestie. Bekend is dat zoowel Ruthenberg, de eigenaar van de Ruthenbergconcessie, als dr. Weizmann pogingen hebben aangewend om geld te verkrijgen voor kolonisatie in Transjordanië (ook wijlen dr. Arlosorof heeft bij zijn verblijf in Europa daartoe pogingen aangewend). Indien hun pogingen met succes mochten worden bekroond, blijft nog de vraag, in hoeverre de kolonisatie uit politiek oogpunt gewettigd zou zijn. Deze kolonisatie toch moet voor een groot deel uit den politieken gezichtshoek bekeken worden. Dat doen de Zionisten ook. Wien hunner men over het vraagstuk abordeert, antwoordt bezorgd: Dat is een zaak van politiek.

De groote vraag, waarom hier alles draait, is: Kunnen de Joden uit een oogpunt van hun veiligheid zich belasten met de ontginning van Transjordanië? In het algemeen is de stemming onder de Arabieren voor de Zionisten niet gunstig. Niets slechts in Palestina roeren de Arabieren zich den laatsten tijd sterker, ook in Transjordanië zelf is een sterke strooming tegen de kolonisatie van de Joden waarneembaar. Hoe sterk deze groep is, is niet gemakkelijk te bepalen, doch zeker is, dat onder de Zionisten figuren zijn, die niet gerust zijn en op het oogenblik nog niets voor kolonisatie van Transjordanië gevoelen. Deze figuren zijn voorstanders van de politiek van het „korte front”, d.w.z. uitbreiding van de kolonisatie langs een front, dat door zijn vaste aaneengeslotenheid niet blootstaat aan nieuwe aanvallen van de Arabieren en bij eventueele aanvallen gemakkelijk te verdedigen valt.

Ook de Engelsche regeering heeft zich niet bepaald geestdriftig betoond. In de eerste plaats valt Transjordanië weliswaar onder het mandaat, doch niet onder het Joodsch Nationaal Tehuis, dat zich tot Palestina beperkt. Dit bezwaar is echter voor de Engelsche regeering niet overwegend gebleken, omdat de Joden in Transjordanië kunnen koloniseeren zonder de nationale consequenties, aan hun kolonisatie in Palestina verbonden. Voor vele Zionisten heeft de kolonisatie echter veel aantrekkelijks, omdat deze ook op zichzelf toch nog een versterking van de moreele en strategische positie der Joden zou kunnen beteekenen. Maar de Engelsche regeering heeft aanvankelijk bezwaar gemaakt, omdat zij de veiligheid van de kolonisten niet zou kunnen waarborgen en met een categorisch: N e e n geantwoord. Onder den aandrang van de Zionistische leiders heeft zij dit „Neen” ten slotte niet meer herhaald, — doch daarop geen „Ja” doen volgen. Zij heeft, zooals een vertegenwoordiger der mandaatregeering mij verklaarde, de verantwoordelijkheid aan de Joden zelf overgelaten. Of dezen ook den moed zullen vinden, de verantwoordelijkheid voor deze veiligheid zelf te dragen, blijft af te wachten. In ieder geval hebben de Zionisten in Palestina thans met hun optie in Transjordanië geen slechten troef in handen, dien zij op een gegeven oogenblik misschien handig kunnen uitspelen.

Dat het vraagstuk van de grondpolitiek voor de Zionisten nijpend is, is duidelijk.

64